Wiki’s in het onderwijs vragen om transparantie als didactisch uitgangspunt (#in)

In het artikel Radical transparency: Open access as a key concept in wiki pedagogy breekt Rolf K. Baltzersen van het Østfold University College een lans voor transparantie als didactisch uitgangspunt, als je open toegankelijke wiki's wilt gebruiken binnen het onderwijs. Dit vereist volgens hem een herdefinitie van begrippen als 'klas' of 'opdracht'. Transparantie heeft volgens Baltzersen voor het onderwijs een aantal voordelen:

  1. Studenten leveren betere kwaliteit als zij weten dat anderen toegang hebben tot hun informatie en bijdragen.
  2. Studenten kunnen van anderen leren als zij toegang hebben tot hun bijdragen.
  3. Studenten leren van de feedback die anderen geven, als deze toegang hebben tot het werk van studenten.
  4. Buitenstaanders kunnen gemakkelijker betrokken worden als zij toegang hebben tot het werk van studenten. Op die manier kunnen meerdere perspectieven bij het leren betrokken worden.

De auteur haalt Scardamalia en Bereiter aan, die het internet beschouwen het eerste realistische, en motiverende, middel voor studenten

to connect with civilisation-wide knowledge building and to make their classroom work a part of it. (…) The driving force is not so much the individual interests of children as their desire to connect with what is most dynamic and meaningful in the surrounding society. From this standpoint the fundamental task of education is to initiate students into a knowledge creating culture, and to help them find a place in it. In light of this challenge, both traditional educational practice and newer constructivist methods appear to be limited in scope. Students should not only develop knowledge-building competencies, but also come to see themselves and their work as part of the civilisation-wide effort to advance knowledge frontiers.

Baltzersen schrijft in zijn artikel over een tekstboek-project, waarin een formele leeromgeving is gecreëerd die was gebaseerd op een cultuur van informeel leren. Het boek is gepubliceerd op Wikibooks, en tot stand gekomen via opdrachten (artikelen maken, artikelen van anderen herzien, en dergelijke). Studenten uit leerjaar 2009 bouwden voort op bijdragen van studenten uit het jaar ervoor.

De auteur presenteert in het artikel een matrix waarmee hij de dimensies van transparantie illustreert. Deze matrix laat zien welke leeractiviteiten zijn uitgevoerd door de verschillende betrokkenen (waaronder oud-studenten, aankomende studenten en buitenstaanders). Zo hebben alle betrokkenen commentaar gegeven op reflecties die studenten schreven over een wiki-opdracht. De matrix zegt overigens niets over de hoeveelheid uitgevoerde leeractiviteiten.

Baltzersen signaleert dat studenten beseffen dat de kwaliteit en bruikbaarheid van het wiki-boek van hen afhankelijk is. Hierdoor voelen zij zich mede-eigenaar van de wiki. Bovendien ervaren zij het werken aan de wiki als betekenisvol:

Knowing that someone else will try to improve their own work seems to strengthen a feeling of doing something that is of value.

Ook het kunnen verbeteren van teksten van anderen wordt door studenten als zeer leerzaam ervaren. Volgens Baltzersen is er bij studenten zelfs sprake van een gevoel van trots.

Studenten geven aan dat zij artikelen in de wiki niet altijd 'af' hebben gemaakt. Wel hebben zij duidelijke voortgang geboekt ("idea improvement"). In feite is ook sprake van een "never ending knowledge production process". Baltzersen constateert ook dat studenten zich vaak niet altijd competent genoeg vinden om bijdragen van anderen te veranderen.

Studenten blijken 'wereldwijde' leeromgevingen te waarderen, mits -zoals in het algemeen met ICT in het onderwijs het geval is- er sprake is van een zorgvuldig didactisch ontwerp. Baltzersen concludeert ook:

In the article I suggest that "outsiders" and "former and future students" should be included as categories in a pedagogical definition of transparency. These categories represent a radical expansion of course space and course availability.

Dankzij wiki's ben je dus in staat over de grenzen van je traditionele leeromgeving heen te stappen, en bijvoorbeeld studenten van verschillende leerjaren met elkaar samen te laten leren. Je kunt daardoor ook kennis omtrent complexe thema's over veel langere tijd ontwikkelen (wat terecht is omdat veel kennis in ontwikkeling blijft). Binnen dergelijke leeromgevingen staan didactische principes als community building and participatory involvement belangrijk. Studenten leren er ook kennis te creëren en samen te leren.

Het artikel Radical transparency: Open access as a key concept in wiki pedagogy laat wat mij betreft zien dat wiki's bij kunnen dragen aan waardevolle leerervaringen. Mits je er een bijpassende didactiek bij hanteert. Daarbij sluit Baltzersen aan op de de bijdrage van Lowenthal en Thomas, die onlangs stelden dat ICT vaak 'didactisch vernietigend' wordt toegepast.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.