Wiki’s positieve leermiddelen bij doordacht didactisch ontwerp (#in)

Wiki's zijn in potentie krachtige instrumenten om kennisconstructie mee te faciliteren. Dat weten web 2.0-adepten met een warm kloppend hart voor leren inmiddels wel. Maar hoe kijken lerenden aan tegen het gebruik ervan binnen het onderwijs? Over die vraag gaat Why Wikis? Student Perceptions of Using Wikis in Online Coursework. De auteurs concluderen dat de veertig studenten (leraren in opleiding), na aanvankelijke aarzelingen, uiteindelijk positief zijn over het gebruik van wiki's binnen het onderwijs.

Wiki's zijn volgens de onderzoekers vooral geschikt voor "many-to-many" communicatie. In navolging van J.Howe sluiten wiki's volgens de onderzoekers aan bij de vier typen processen die web 2.0 kenmerken:


you make it, you name it, you work it, and you find it.


De eenvoud van wiki's maakt deze applicaties geschikt voor samenwerkend leren op diverse niveaus binnen het onderwijs, stelt men. Uit de literatuur komen echter ook beperkingen naar voren. Bijvoorbeeld: de wijze waarop wiki's voor leren worden ingezet matchen niet bij de verwachting van lerenden over de wijze waarop het onderwijs zou moeten krijgen.

De onderzoekers hebben de wiki ingezet binnen online afstandsonderwijs. Gedurende vijf weken moesten de studenten in kleine groepen door middel van een wiki kennis creëren over een bepaald onderwerp. Kenmerkend daarbij waren ook handleidingen (o.a. via video) en richtlijnen die werden verstrekt door docenten. Via een survey en reflectiepapers is onderzocht hoe studenten aankeken tegen deze werkwijze. De respons was hoog.

De leraren in opleiding vinden in overgrote meerderheid dat wiki's geschikte tools zijn voor doceren en leren. Een ruime meerderheid (ongeveer tweederde) ziet wiki's als effectief middel voor het gezamenlijk oplossen van een probleem. Praktisch alle studenten denken dat wiki's samenwerkend leren kunnen faciliteren. Het meest kritische is men nog over het gebruikersgemak van wiki's, en over zaken als bezorgdheid over beveiliging. De auteurs concluderen ook:


Surprisingly, there did not appear to be a strong correlation with students who perceived
themselves as lacking competence in using wikis for instruction and their overall response
to wikis as tool for teaching and learning.


Opvallend is ook dat de respondenten in de reflectiepapers benadrukken persoonlijke professionele groei te hebben doorgemaakt, door te werken met de wiki. Verder geven zij aan dat een persoonlijke connectie is ontstaan met de bestudeerde leerstof.

De onderzoekers hebben de leraren in opleiding ook gevraagd naar eventuele toepassingsmogelijkheden van wiki's in het 'K12-onderwijs'. Ongeveer driekwart van de respondenten denkt dat wiki's gebruikt kunnen worden om binnen het onderwijs samen aan een project te werken. Het samen doen van onderzoek scoort ook hoog. Een minderheid ziet de wiki ook als middel om meer docentgecentreerd onderwijs te verzorgen.

De auteurs concluderen dat hun bevindingen nauw aansluiten bij andere onderzoeken naar het gebruik van wiki's. Zij sluiten hun bijdrage af met zinvolle aandachtspunten waar je rekening mee moet houden als je met wiki's in het onderwijs aan de slag wilt gaan: wat is het doel van je wiki, hoe wil je deze inzetten? Waar moet ik aan denken als ik een wiki platform selecteren wil? Waar moet ik in mijn didactisch ontwerp rekening mee houden? Welke informatie moet ik aan lerenden verstrekken?

Zinvolle vragen. Want één van de redenen van de positieve uitkomsten van dit onderzoek is volgens mij het zorgvuldige didactische ontwerp van de cursus waarbinnen de wiki een duidelijke plek innam. Andere redenen voor het succes zouden wel eens kunnen zijn:

  • De cursus betrof een online cursus. De lerenden waren al bereid om online te leren.
  • De onderzoeksgroep betrofleraren in opleiding. Je mag verwachten dat deze doelgroep open staat voor experimenten met leertechnologie…..

Helaas besteden de onderzoekers geen aandacht aan de kwaliteit van de leerresultaten die via de wiki's tot stand gekomen zijn. Ook is men niet altijd even zorgvuldig met de typering van ICT als web 2.0 (vooral in de inleiding).

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.