Bevordert de coronacrisis de ontwikkeling van meer ‘sociale’ leertechnologie?

Sinds de uitbraak van Covid-19 gebruiken we op grote schaal leertechnologie, en dan met name applicaties voor synchroon online leren zoals Zoom en MS Teams. Tegelijkertijd lopen we aan tegen de tekortkomingen van deze technologieën. Je ziet nu dat er nieuwe leertechnologieën opkomen die er naar streven deze tekortkomingen te helpen oplossen.

Leertechnologie stelt ons vaak onvoldoende in staat om soepel met elkaar te communiceren:

  • Veel mensen hebben ook behoefte aan fysiek contact. Elkaar de hand geven, even vasthouden, soms omhelzen.
  • We staren elkaar vanaf korte afstand aan. Dat leidt tot fysiologische spanningen.
  • Non-verbaal gedrag is bij synchroon online leren complex. Je vangt non-verbale signalen lastiger op. Het voelt onnatuurlijker.
  • Je bent de hele tijd bezig jezelf te evalueren, als je jezelf de hele tijd in beeld ziet.
  • Doordat wij via internet communiceren, verloopt communicatie niet 100% synchroon. Er treedt vertraging op. Dit bemoeilijkt een soepele interactie. Dit geldt uiteraard bij asynchrone technologie (zoals een forum), maar ook bij tools voor synchroon online communiceren.
  • Vanwege deze tekortkomingen ervaren lerenden vaak een grotere cognitieve belasting.
  • Het is lastig om elkaar spontaan te ontmoeten. De docent bepaalt bijvoorbeeld of we in subgroepen gaan werken. Lerenden kunnen maar moeilijk met elkaar groepjes vormen. Je kunt iemand lastig even ‘apart’ nemen.
  • Je maakt geen echt oogcontact, terwijl oogcontact wel erg belangrijk is voor een goede communicatie.
  • Je krijgt minder fysieke beweging.

Een uitgebreidere toelichting vind je o.a. hier.

Tegelijkertijd heeft online communiceren ook grote voordelen. Dat mogen we ook niet vergeten. Je bent bijvoorbeeld veel flexibeler in het maken van afspraken en je bespaart veel reistijd, reiskosten en CO2-uitstoot. Dankzij technologie kunnen mensen aan online bijeenkomsten deelnemen, terwijl ze daar anders geen mogelijkheden voor hebben.

De laatste tijd lees ik over nieuwe technologieën die online interacties proberen te faciliteren die meer lijken op onze face-to-face ontmoetingen. De bijdrage Tired of ‘Zoom University’? So is edtech is daar een voorbeeld van. Deze bijdrage beschrijft de opkomst van een nieuwe golf aan ‘start ups‘ die dankzij flinke financiële investeringen live online leren willen verbeteren, en daarmee marktaandeel willen afsnoepen van applicaties als Zoom.

De applicatie Engageli plaatst lerenden bijvoorbeeld rond tafels waar zij met elkaar kunnen chatten, aantekeningen maken bij screenshots van slides, aantekeningen delen en tegelijkertijd een college kunnen bijwonen. Ik vraag me hierbij wel af of deze simultane setting echt bijdraagt tot effectief leren. Engageli wil in elk geval mogelijk maken dat je je ook in kleinere groepen kunt terugtrekken.

De applicatie Class helpt docenten om tijdens Zoom sessies live opdrachten te geven, aanwezigheid bij te houden en inzicht te krijgen in de mate van betrokkenheid van studenten in real time.

TopHat wil vooral asynchroon online leren een impuls geven met het digitaliseren en interactief maken van tekstboeken. Het platform geeft lerenden ook de mogelijkheid om met elkaar en met docenten te communiceren over de tekst.

InSpace wil live online communicatie meer natuurlijk maken waarbij men game-elementen en socialisatie voor gedistribueerde teams ondersteunt. Men wil ruimte voor spontaniteit bieden:

The technology allows users to only hear people within their nearby proximity, and get quieter as they walk, or click, away.

Lerenden kunnen zelfstandig naar een eigen ruimte gaan. Docenten kunnen teamwerk live zien. Als een lerende een vraag heeft, wordt zijn afbeelding groter. Dit is volgens de makers gemakkelijker te volgen dan de handopsteekfunctie.

Applicaties die niet in deze bijdrage worden genoemd, en die synchroon online leren ook meer ‘natuurlijk’ willen maken, zijn onder andere:

  • Gather. Probeert de sfeer en activiteiten van fysieke ontmoetingen zo veel mogelijk na te bootsen.
  • Remo. Deze applicatie ondersteunt live video conversaties. Je zit daarbij ook rond tafels of rond een haardvuur. Deze applicatie werd onder meer tijdens de Online Educa gebruikt.
  • SpatialChat. Voor video-chat conversaties.
  • SwapCard. Deze applicatie, die ook door de organisatie van de OEB en de ‘Learning Technologies’ is gebruikt, is bedoeld voor online conferenties. Je kunt live presentaties houden of video’s waarbij een chatkanaal op een meer natuurlijke manier kan worden gebruikt. Je ziet de chat naast de video.
  • Virbela. Deze applicatie maakt gebruik van virtual reality. Je bouwt hierin een compleet conferentieoord na.
  • Wonder.me. Je creëert ruimtes waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en converseren.

Ik vind het mooi om te zien hoe leertechnologie in ontwikkeling is, dankzij de vele ervaringen die we er nu mee opdoen.

Als ik echter kijk naar de bovengenoemde samengevatte tekortkomingen van online communiceren, dan komen de genoemde applicaties maar deels hieraan tegemoet. Veel applicaties willen vooral (spontaan) ontmoeten beter mogelijk maken. Ook ben jezelf niet de hele tijd in beeld en loop je elkaar niet aan te staren. Een aantal andere beschreven tekortkomingen van online communiceren worden door middel van deze applicaties echter niet verholpen.

Waarschijnlijk is technologie daar op dit moment ook niet toe in staat. We kunnen het beste maar accepteren dat online communicatie niet te vergelijken is met face-to-face communiceren, maar dat online ook voordelen heeft ten opzichte van face-to-face. Zoek het daarom als het even kan in de combinatie van asynchroon en synchroon online en face-to-face.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.