Heeft het gebruik van een papieren agenda voor lerenden de voorkeur boven een digitale agenda?

Deze vraag kwam bij me op naar aanleiding van een artikeltje over de papieren schoolagenda dat ik vanochtend vroeg online tegen kwam. Volgens mij is het antwoord op deze vraag niet gemakkelijk te geven.

Persoonlijk kan ik me niet meer herinneren wanneer ik voor het laatst een papieren agenda heb gebruikt. Het zal een jaar of vijftien geleden zijn geweest. Ik vind een digitale agenda onmisbaar voor mijn werk.

Met name sinds je agenda’s op verschillende apparaten met elkaar kunt synchroniseren, en je meerdere agenda’s binnen een applicatie kunt gebruiken. Verder vind ik het prachtig dat ik anderen de mogelijkheid kan geven om in te zien wanneer ik beschikbaar ben voor afspraken, en dat ik anderen kan uitnodigen. Binnen bepaalde organisaties kun je bovendien ruimtes toevoegen aan afspraken.

Ik vind het vreselijk handig dat je afspraken kunt verplaatsen, locaties aan afspraken kunt toevoegen, evenals notities, URL’s en documenten. In combinatie met herinneringen en de to-do lijst kan ik mijn werkzaamheden prima organiseren.

Vanochtend vroeg zag ik de bijdrage ‘Papieren schoolagenda weet voorlopig van geen wijken’. Dit artikel op de NOS-site laat zien dat de verkoop van papieren schoolagenda’s weliswaar iets terugloopt, maar dat papieren agenda’s op school allesbehalve verdwijnen. Wel nemen goedkopere huiswerk-agenda’s de plek in van dure merkagenda’s, en is er behoefte aan plan-artikelen zoals to do-lijstjes en weekplanners.

Een ontwikkelaar van papieren agenda’s stelt dat veel kinderen “het gewoon fijn (vinden) om dingen op te schrijven of om een overzicht te hebben van een week”. Zij wijst er ook op dat je dingen die je opschrijft makkelijker onthoudt, dan zaken die je intypt.

Mijn vrouw ondersteunt op een middelbare school leerlingen met leer- en gedragsproblemen, onder meer bij het ontwikkelen van planningsvaardigheden. Zij stimuleert leerlingen in de onderbouw om een papieren agenda te gebruiken. Leerlingen zijn volgens haar actiever bezig met het plannen van werkzaamheden, en ontwikkelen meer inzicht in hoeveel tijd ze ergens aan kwijt zijn.

Een papieren agenda geeft hen volgens haar betere mogelijkheden om ‘terug te plannen’, mede op basis van eerdere ervaringen. Bijvoorbeeld: wanneer moet je beginnen met een taak als je de deadline wilt halen, ook rekening houdend met andere activiteiten zoals de voetbaltraining. Leerlingen kunnen werkzaamheden ook beter afstrepen. Ze hebben ruimte om dingen te noteren en zij kunnen gebruik maken van verschillende categorieën door diverse kleuren te gebruiken.

Digitale agenda’s op smartphones leiden vaak tot gepriegel. Je hebt minder zicht op activiteiten en taken over meerdere weken.

Een paar overwegingen hierbij:

  • Het is vaak mogelijk om roosterprogramma’s en kalenders uit digitale leeromgevingen (met deadlines) te koppelen aan digitale kalenders. Dat kan zeer handig zijn, bijvoorbeeld met het oog op roosterwijzigingen. Aan de andere kant kan dit ook passief-consumptief gedrag bij lerenden oproepen. Door zelf zaken te noteren, ben je meer actief bezig met bijvoorbeeld het noteren van uit te voeren taken. Dit kan in een papieren agenda en in een digitale agenda.
  • Door te schrijven onthoud je meer dan door te typen. Voor het maken van aantekeningen geldt dat inderdaad (ook afhankelijk van hoe je dat doet). Het is echter de vraag of dit bij digitale agenda’s niet gecompenseerd wordt door notificaties.
  • Notificaties kunnen meer betrokkenheid genereren. Anderzijds kunnen we ook gemakkelijk overspoeld worden met notificaties. Papieren agenda’s hebben geen notificatiefunctionaliteit.
  • Papieren agenda’s leiden waarschijnlijk minder af dan digitale agenda’s. Bij een digitale agenda is Instagram bijvoorbeeld maar één klik van je agenda verwijderd.
  • Je hebt apps waarin je taken kunt afstrepen. Deze actielijsten (bijvoorbeeld binnen iOS of Office 365) staan echter los van de agenda’s. Terwijl het voor het plannen van het leren van lerenden wel belangrijk is om taken ook binnen de agenda op te nemen. Uiteraard kun je een taak als afspraak opnemen. Maar dat is een beetje oneigenlijk. Je kunt deze taken dan ook niet afstrepen, alleen verwijderen. Er zijn betaalbare agenda-apps die deze mogelijkheden wel hebben. De app Fantastical doet dat bijvoorbeeld (niet gratis). De meest bekende agenda-apps kunnen dit nog niet.
  • Je kunt meerdere agenda’s aanmaken in agenda-apps (bijvoorbeeld in de agenda’s van Apple, Google en Microsoft). Je gebruikt dan verschillende kleuren voor schoolwerk, hobby’s, en dergelijke. Ook kun je soms categorieën toekennen aan agenda-items. De agenda-app van mijn iPhone biedt deze mogelijkheid niet. Ik ben niet bekend met de mogelijkheden van agenda-apps van smartphones, anders dan de iPhone. Het kan best zijn dat lerenden deze opties ook niet hebben.
  • Bij papieren agenda’s kun je geen documenten toevoegen aan afspraken en taken. Je hebt beperkt ruimte voor notities. Ook is het lastiger om hyperlinks te gebruiken, bijvoorbeeld naar opdrachten binnen een digitale leeromgeving.
  • Binnen een agenda-applicatie op een tablet en vooral laptop/computer beschik je over meer mogelijkheden (zoals het toevoegen van categorieën aan agenda-items) en overzichten dan op een smartphone. Ik maak daarom agenda-items bij voorkeur op mijn laptop aan. Ik gebruik mijn smartphone vooral om agenda’s te raadplegen. Het is de vraag of lerenden de agenda-applicatie ook op een laptop/computer gebruiken.
  • Je hoeft niet extra te betalen voor een digitale agenda. Je smartphone heeft waarschijnlijk al een agenda-app.
  • Als jongeren gaan werken, zullen zij in veel gevallen geconfronteerd worden met digitale agenda’s (en andere planningssystemen). Daarom is het aan te raden dat zij op school al hier in aanraking mee komen.

Digitale agenda’s hebben voor lerenden dan ook voor- en nadelen, ten opzichte van de papieren agenda’s. Daardoor is een eenduidig antwoord op de vraag in de titel niet eenvoudig te geven.

Ik zou lerenden in elk geval wel leren om op een gegeven moment een digitale agenda en to-do-lijst te gaan gebruiken.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.