Het rommelt op het gebied van elektronische leeromgevingen

Gisteren zijn twee online artikelen gepubliceerd die ingaan op ontwikkelingen op het gebied van leermanagement systemen oftewel elektronische leeromgevingen. Binnen het hoger onderwijs blijkt het onder de oppervlakte te rommelen. De vergelijking met een lawine lijkt daarbij deels op te gaan, zonder -hopelijk- de vernietigende gevolgen.

lawine
Foto: dahu1, Creative Commons CC-by-sa

InsightHigherEd besteedt aandacht aan een recent rapport dat in het kader van het Next Generation Digital Learning Environments Initiative van de Educause is verschenen. Enkele interessante bevindingen zijn:

  • De markt van elektronische leeromgevingen binnen het hoger onderwijs is verzadigd. Wel zegt 15% van de instellingen in de VS binnen drie jaar van ELO te willen veranderen. Vooral BlackBoard zal als marktleider vermoedelijk klappen krijgen.
  • Afgaande op anekdotes zou je kunnen concluderen dat de ELO een bron van frustratie voor docenten is. Toch geeft 60% van de respondenten van het grootschalig onderzoek aan tevreden te zijn met de ELO. 74% vindt zelfs dat de ELO het lesgeven versterkt.
  • Docenten en studenten willen in de toekomst dat ELO’s aangepast kunnen worden en tal van functionaliteiten bevatten. Toch gebruiken zij nog steeds vooral de basisfunctionaliteiten. 58% van de docenten geeft aan de ELO vooral te gebruiken voor het ontsluiten van content. 41% van de docenten gebruikt de ELO voor interactie met studenten buiten de klas. De mogelijkheden van de ELO worden dus nog steeds in geringe mate benut.
  • ICT-managers denken dat docenten en studenten positiever over de ELO zijn, dan in werkelijkheid het geval blijkt te zijn.
  • Studenten willen dat een ELO vooral wordt gebruikt voor notificaties, communicatie en mobiele toegang. Veel ELO’s ondersteunen dit, al maakt de onderwijsinstelling hier lang niet altijd gebruik van.
  • ELO’s zouden meer gepersonaliseerd en intuïtief moeten worden waardoor deze applicatie meer betekenis voor gebruikers krijgt.

Phill Hill vat data van het Edutechnica-project samen. Dit project verzamelt en analyseert data over het gebruik van ELO’s in de VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada en Australië. Daarbij wordt gekeken naar onderwijsinstellingen met meer dan 800 studenten. Bevindingen zijn:

  • BlackBoard is alleen nog in de VS marktleider. In de drie andere landen is Moodle groter, al is Blackboard nog betrekkelijk populair in het Verenigd Koninkrijk.
  • Verder valt op dat Blackboard en ANGEL (enkele jaren geleden overgenomen door Blackboard) in de VS nog steeds marktaandeel aan het verliezen zijn, terwijl Canvas een indrukwekkende groei aan doormaken is.
  • 16,6% van de onderwijsinstellingen maakt gebruik van een andere ELO dan BlackboardLearn, Moodle, Canvas, Desire2Learn, ANGEL of Sakai.

Beide bijdragen illustreren dat het rommelt binnen de markt van ELO’s. Het hoger onderwijs heeft jaren geleden massaal gekozen voor Blackboard. Inmiddels lijkt men zich hierop opnieuw te bezinnen. In ons land is dat ook het geval, al lijkt de belangrijkste prikkel een noodzakelijke Europese aanbesteding te zijn aangezien de licentieovereenkomst voor de ELO verlengd moet worden.

Deze ontwikkeling lijkt wel wat op een lawine. Daarbij rommelt het lange tijd onder de oppervlakte. Op een gegeven moment wordt dit zichtbaar voor de buitenwereld. Lawine’s hebben veelal een vernietigende impact. Dat is met de ELO-ontwikkeling hopelijk niet het geval. Al zal de eventuele grootschalige wisseling van de wacht wel voor de nodige opschudding zorgen, onder meer omdat eindgebruikers een nieuwe applicatie moeten leren gebruiken.

De Open Universiteit heeft bijvoorbeeld enkele maanden geleden besloten om een op Liferay gebaseerde digitale leer- en werkomgeving te gaan gebruiken, en op termijn afscheid te nemen van Blackboard en Moodle. We kiezen dus portal software waarmee we onder meer verschillende applicaties kunnen ontsluiten. Ik ga daar t.z.t. uitgebreider op in.

Ik hoop ook dat meerdere ontwikkelingen -learning analytics, meer activerend online leren, meer personalisering, een mix van gestuurd en zelfgestuurd leren, en open education- betrokken worden bij de keuze voor nieuwe leertechnologie. En we ons niet richten op substitutie van datgene wat we al jaren doen. Pas dan wordt nieuwe leertechnologie beter en meer uitgebreid benut.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

11 reacties

  1. Zeer interessant! Dit betreft vooral een leer-omgeving zo te lezen. Ook bij de HAN Techniek heerst het idee om met Freeware en koppelingen een 1-duidige portal te bieden met daaronder diverse losse onderdelen die naar believe zijn te vervangen. We denken alleen dan blijvend te kunnen inspelen op nieuwe tools (en dus dicht bij de student) zonder een logge moloch op te hoeven tuigen.. maar tegelijkertijd weten we nog niet hoe we learning analytics dan kunnen verkrijgen om meer maatwerk te leveren. Dat is in Bijv BB weer eenvoudiger. Waarmee komt SURF zelf als ELO?

  2. Dag Wilfred,

    Jij weet toch inmiddels wel beter dan teveel waarde te hechten aan zulke “studenten en docenten geven aan dat…” rapporten en onderzoeken?
    Hoeveel “Next Generation” onderzoeken en initiatieven hebben we in Nederland niet gehad? (al in de tijd van de Digitale Universiteit)

    Nee, ik zeg niet dat er niets hoeft/kan/moet/zal veranderen. Maar lawines?
    Toen Moodle nog jong en hip was, riep iedereen dat ze dat wilden gebruiken, nu noem ook jij het in één adem met Blackboard. Jij weet hoop ik dat zodra jullie bij de OU klaar zijn met de nieuwe omgeving, er klachten over binnen zullen komen en er heel duidelijk gemaakt zal worden waarom die omgeving voor bepaalde opleidingen of faculteiten écht niet geschikt is. En wij weten beiden dat een tool een hulpmiddel is en op zichzelf geen onderwijsvernieuwing afdwingt.

    Pas als de onderzoeken gaan roepen “studenten en docenten geven aan dat ze geen idee hebben hoe het systeem heet dat de onderwijsinstelling inzet en geven aan dat het ze ook worst zal wezen”, dán roep ik: “hoera, we hebben nu echt technology enhanced learning gerealiseerd”. Tot die tijd? …..

  3. Het gaat mij zeker niet alleen -of zelfs vooral- er om waarde te hechten aan opvattingen. Ik doel met name op wat je ‘marktontwikkeling’ zou kunnen noemen: de verwachte wisseling van de wacht wat betreft ELO’s. Als je namelijk afgaat op opvattingen rond ELO’s dan zou je het niet eens hoeven te gaan overstappen. Via Twitter kreeg ik gisteren al te horen dat het veranderen van ELO’s vooral uit de koker van de ICT-afdeling komt (wat m.i. niet het geval is). En ongetwijfeld zullen gebruikers ook kritiek hebben op nieuwe ELO’s. Die kritiek heb ik zelf ook. Ik heb me bijvoorbeeld altijd verbaasd over het enthousiasme rond Moodle (die ik al jaren als gastdocent gebruik).
    Ik ben er echter van overtuigd dat die wisseling van de wacht de nodige onrust met zich mee gaat brengen. En pas als deze wisseling van de wacht gepaard gaat met de door mij genoemde inhoudelijke ontwikkelingen, zal sprake zijn van onderwijsvernieuwing. Een ELO kan dat nooit afdwingen. Hooguit faciliteren of belemmeren.

  4. Maar een wijziging van de labels de op de systemen hangen (BB wordt Canvas of Moodle wordt EdX, of ….) is toch geen lawine te noemen?
    En ik vrees juist het tegenovergestelde: als die wisseling van de wacht zich inderdaad voltrekt (en veel ‘zittende’ leveranciers vervangen worden) dan zal dat eerder die onderwijsvernieuwing remmen omdat bij veel onderwijsinstellingen de inspanning dan zal gaan zitten in conversies, transities, knoppencursussen etc.

  5. Ik verwacht dat de onrust en vermoedelijk ook weerstand wel degelijk een ‘lawine’ teweeg kunnen brengen. Je raakt het primair proces (als het goed is, zijn ELO’s namelijk van grote invloed op dat primair proces). Er zullen discussies gevoerd worden over centralisatie-decentralisatie, autonomie van docenten, en hopelijk ook over wat voor onderwijs gefaciliteerd moet worden. En ja: het risico bestaat dat ‘we’ ons richten op vervanging van het bestaande.

  6. Ik heb veel studenten gesproken over Blackboard, maar bijna iedereen is er ontevreden over. Docenten soms in mindere mate, maar dit komt omdat ze het ELO eenvoudigweg nauwelijks gebruiken. Andere docenten die ik heb gesproken gebruiken soms facebook voor communicatie/engagement van hun studenten om dat Blackboard hier echt in tekort schiet.

    Dit verklaart misschien ook de spectaculaire groei van Canvas in de VS, omdat het product dit onderdeel wél goed doet. Het wachten is op de eerste grote Nederlandse onderwijsinstelling die overgaat.

  7. Tim, logisch dat studenten ontevreden zijn als docenten Blackboard nauwelijks gebruiken. Blackboard is dan een lege schil 🙁
    Mijn Blackboard zit vol actualiteit, interactie en multimedia en mijn studenten zijn daar heel tevreden over.
    http://prezi.com/fyrz-z8s_yru/?utm_campaign=share&utm_medium=copy&rc=ex0share

    De vrees van Pierre Gorissen is terecht. Het ‘gerommel’ met ICT systemen zet een rem op onderwijsvernieuwing. Docenten moeten kunnen rekenen op een duurzame elektronische leeromgeving. Anders ga je daar geen tijd in investeren.

    Dan maar Facebook #fail

  8. Tsja,… Denk wel dat het tijd is om verder te kijken. De bestaande ELO’s hebben volgens mij tot op heden nog niet echt tot gevolg gehad dat ICTO goed geïntegreerd is het onderwijs. Blijkbaar voldoet het niet aan de wensen van de gebruikers om er ‘vol’ mee aan de slag te gaan. Maar nieuwe omgevingen ‘an sich’ zullen dat ook niet zomaar kunnen realiseren. Het valt of staat met een goede implementatie (lees ondersteuning).

  9. Dat ICT niet goed is geïntegreerd in het onderwijs ligt niet aan ‘bestaande’ ELO’s.

    Docenten krijgen alleen betaald voor de hoeveelheid klassikale lessen. Elektronische lessen gelden (nog steeds) niet als onderwijstijd en worden daarom niet bekostigd. Docenten die ICT integreren in hun onderwijs doen dat vooral in hun eigen vrije tijd. De meeste docenten beginnen hier niet aan.

    De oplossing is eenvoudig door docenten niet alleen te betalen voor hun werk in de fysieke leeromgeving (klas), maar uiteraard ook voor hun werk in de elektronische leeromgeving.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.