Hoe kun je sturing geven aan zelfsturing in het onderwijs?

Docenten hebben een belangrijke taak bij het bevorderen van zelfsturing bij lerenden. Uit een artikel over organisatiemanagement haal ik vier interventies die je als docent kunt inzetten.

Online learningIk vind het altijd leerzaam om na te denken hoe je inzichten uit een ander vakgebied kunt toepassen op technology enhanced learning. Zo biedt het boek “De plakfactor” interessante inzichten in learning design, terwijl het boek daar zelf niet over gaat.

Vanmiddag kwam ik op Managementsite de bijdrage “Sturing geven aan zelfsturing” van Sander Boon tegen. Boon beschrijft dat leidinggevenden binnen arbeidsorganisaties worstelen met het organiseren van zelfsturing, omdat dit er toe kan leiden dat het zelfsturend vermogen ondermijnd kan worden. Hij geeft hierin vier suggesties hoe leidinggevenden zelfsturing kunnen creëren. Volgens mij kun je deze suggesties ook toepassen op ‘technology enhanced learning’.

Eén van de succesfactoren om blended of online leren ‘vol te houden’ is namelijk dat je als lerende over een behoorlijk zelfsturend vermogen beschikt. Je moet over zelfdiscipline beschikken, goed kunnen plannen (en je aan die planning houden) en afleiding voorkomen als je gefocust wilt studeren. Een duidelijke structuur en deadlines kunnen daarbij ondersteunen. Maar er is meer mogelijk en nodig. Vertaald naar leren, opleiden en onderwijs met ICT luiden de vier interventiepunten van Sander Boon dan volgens mij als volgt:

  1. De opleiding spreekt met lerenden af welke resultaten zin op welke termijn willen behalen. De opleiding stuurt op deze resultaten. De lerenden beschikken over informatie die zicht geven op hun progressie. De docent bespreekt de voortgang en helpt de lerenden (individueel en groepsgewijs) de informatie te interpreteren. Veel digitale leeromgevingen ontsluiten veel van deze sturingsinformatie helaas nog niet voor lerenden, maar alleen voor de organisatie. Ook zijn analysetools nog niet altijd krachtig en gebruikersvriendelijk genoeg om door lerenden gebruikt te worden.
  2. De lerenden denken regelmatig na over hun leerprestaties en hoe zij aan die leerprestaties werken. Als docent bouw je reflectiemomenten in het curriculum in, en stel je ook tools beschikbaar die reflectie kunnen bevorderen. Daarbij kan het gaan om digitale portfolio, reflectie apps of checklists en vragenlijsten.
  3. Als docent bevorder je onderling vertrouwen binnen een groep. Dat doe je door zelf op een positieve manier feedback te geven en lerenden te stimuleren ook zelf op een positieve manier feedback te geven. Verder investeer je in online socialiseren zodat lerenden elkaar leren kennen. Profielen spelen hierbij een belangrijke rol, net als mensen welkom heten en op hun gemak laten voelen. Durf ook jezelf open te stellen voor feedback. Geef verder de lerenden veel autonomie, en grijp pas in als lerenden het niet redden. Ook hiervoor is het belangrijk dat je de voortgang regelmatig bespreekt en bijvoorbeeld ook vaker formatieve toetsen inzet. Geef ook het goede voorbeeld door bijvoorbeeld dankzij internet zelfgestuurd te leren.
  4. Kijk regelmatig als docent hoe het staat met het zelfsturend vermogen van de lerenden. Gebruik data over de voortgang ook zelf om te kijken hoe lerenden vorderen. Kijk dus niet alleen naar eindresultaten. Maak bijvoorbeeld ook gebruik van tussentijdse, betekenisvolle, mijlpalen die bijvoorbeeld met een badge worden afgerond. Bespreek wat lerenden nodig hebben bij de ontwikkeling van hun zelfsturend vermogen. Reflecteer daarbij ook zelf op jouw bijdrage door jezelf kritische vragen te stellen. Vraag je bijvoorbeeld af in hoeverre jouw gedrag bijdraagt aan vertrouwen en veiligheid.

Als docent heb je al met al best een belangrijke verantwoordelijkheid als het gaat om het bevorderen van zelfsturing bij lerenden. Deze interventies kunnen daarbij van dienst zien.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.