Kan digitalisering bijdragen aan verlaging van de werkdruk binnen het onderwijs?

Frans van Heest van ScienceGuide plaatste gisteren op twitter een passage uit een notitie ter voorbereiding van de kabinetsformatie. Daarin staat dat de werkdruk van docenten kan worden verlaagd doordat bepaalde taken van docenten (deels) door ICT kunnen worden overgenomen. In deze blogpost wil ik mijn gedachten hierover delen.

De vele reacties van anderen op deze tweet waren overigens ronduit negatief en ontkennend.

  • ICT wordt al vele jaren binnen het onderwijs ingezet. Een tekstverwerker heeft het creëren van documenten bijvoorbeeld veel efficiënter gemaakt. Tegelijkertijd is de werkdruk hierdoor tot dusver niet verlaagd.
  • Dankzij digitalisering werken we anders. We interacteren bijvoorbeeld veel intensiever met elkaar dan bijvoorbeeld 25 jaar geleden. Denk alleen aan de enorme stroom email (nog steeds). We zijn niet efficiënter gaan communiceren.
  • Even een persoonlijk noot: doordat ik praktisch alleen nog maar vanuit thuis werk, bespaar ik veel reistijd. Die tijd besteed ik deels privé -ik sport bijvoorbeeld meer- en deels aan extra werk. Digitaal communiceren is ook vaak meer vermoeiend dan face-to-face communiceren. Mijn werkdruk is hierdoor bepaald niet verlaagd.
  • Werkdruk wordt door zeer veel factoren beïnvloed. We zullen het werk ook anders moeten organiseren. Dank alleen al aan de niet realistische voorbereidingstijd die docenten hebben, de strakke deadlines die worden gehanteerd voor het indienen van projectaanvragen of de vele projecten die binnen instellingen worden uitgevoerd. Deze druk wordt deels door anderen opgelegd. Maar we zijn daar ook zelf mede debet aan. “Dat is ut leed dat d’r miensch siech zelver aa deet“, pleegde mijn oma altijd te zeggen. Digitalisering lost dit niet op.
  • Als docenten leermaterialen meer zouden delen en hergebruiken, dan kan dit in potentie de lesvoorbereiding efficiënter maken. Er zijn echter nogal wat factoren in het spel (pdf) die hergebruik van leermaterialen op dit moment belemmeren. Je moet goede materialen makkelijk kunnen vinden en je moet je bijvoorbeeld verdiepen in licenties (onder welke voorwaarden mag je materiaal hergebruiken?).
  • Dankzij AI wordt het mogelijk om bijvoorbeeld ook essays (semi-)automatisch na te kijken en automatisch van feedback te voorzien. Formatieve toetsen hoeven we ook niet handmatig van feedback te voorzien. Dit kan de efficiëntie van het werk van docenten sterk verbeteren, al vraagt dit eerst om een investering. Op dit moment is het (semi-)automatisch nakijken vooral nog een belofte.
  • Chatbot-technologie heeft de potentie om routinematige vragen van lerenden automatisch te beantwoorden. Docenten zouden zich dan kunnen concentreren op meer complexe vragen. Deze technologie wordt hiervoor vooralsnog weinig ingezet.
  • Je kunt met behulp van learning analytics vraagstukken als ‘gebrek aan engagement’ of ‘risico op uitval’ op het spoor komen. Op basis van signalen kun je bijvoorbeeld automatische berichten naar de betreffende lerenden sturen die werken als een ‘por in de zij’. Dat betekent dat docenten deze berichten niet hoeven te versturen. Binnen het onderwijs bestaat echter een aversie tegen het laten nemen van een dergelijke beslissing door een computer, onder meer omdat een computer de context van de lerende niet kent. Iemand die net een ouder is verloren staat waarschijnlijk niet te wachten op dergelijke ‘nudges‘. Daar komt bij dat je je kunt afvragen of docenten momenteel dergelijke berichten versturen als zij dankzij monitoring een gebrek aan ‘engagement’ waarnemen. Het kan dus zijn dat het versturen van deze prikkels eerder een extra service is, dan dat dit leidt tot minder werkdruk.

We moeten nog maar zien of digitalisering leidt tot vermindering van werkdruk. Als digitalisering werk overneemt, gaan we vooral anders werken. Voer eerst maar een experimenten uit, voordat je je in een kabinetsformatie rijk rekent.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.