Meeste lerenden ervaren onderwijs op afstand niet als prettig

Vanochtend las ik het nieuwsbericht Coronacrisis verandert reisgedrag mogelijk blijvend. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid heeft onderzoek gedaan naar de invloed van de coronacrisis op ons mobiliteitsgedrag. Daarin is ook gekeken naar hoe respondenten onderwijs op afstand ervaren.

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) heeft in de week van 30 maart onderzoek gedaan onder een representatieve steekproef van bijna 2500 panelleden van het Mobiliteitspanel Nederland (MPN). Dit panel betreft een longitudinaal onderzoek. Respondenten moesten drie dagen lang een reisdagboek invullen en een persoonlijke vragenlijst invullen.

Dit onderzoek laat zien dat thuis werken en online vergaderen de meeste mensen goed bevalt. Ongeveer 27% van de thuiswerkers verwacht ook na de coronacrisis vaker te gaan thuiswerken. Van degenen die nu meer online vergaderen denkt circa 36% dit na de coronacrisis vaker te gaan doen. Verder valt op dat mensen op dit moment veel negatiever oordelen over het openbaar vervoer, dan vóór de coronacrisis. Zij geven nu de voorkeur aan individueel vervoer. Ongeveer 80% van de respondenten verwacht na de coronacrisis weer terug te gaan naar hun oude patroon van reizen. Echter, ongeveer 20% denkt meer te gaan lopen en fietsen en ongeveer 25% verwacht minder te gaan vliegen.

Het KiM heeft ook gevraagd naar de beleving van online leren. Daaruit blijkt dat ongeveer 40% “thuis onderwijs volgen” als prettig ervaart. Zo’n 60% is het daar niet mee eens.  Een ruime meerderheid kan zich thuis wel goed concentreren en beschikt ook over goede faciliteiten voor online leren. Zeventig procent is het eens met de stelling: “Ik krijg voldoende hulp om thuis onderwijs te volgen”. Dertien procent verwacht ook na de coronacrisis meer onderwijs op afstand te gaan volgen, mede afhankelijk van het aanbod van de onderwijsinstelling.

Mijn opmerkingen

  • Toen het onderzoek werd uitgevoerd, waren scholen ongeveer twee weken bezig met volledig online leren. Het zou interessant zijn om vaker te onderzoeken hoe lerenden aankijken tegen online leren.
  • Het onderzoeksrapport biedt geen zicht op verschillen tussen leeftijdsgroepen en onderwijssoorten. Oordelen HBO-studenten positiever dan VMBO-leerlingen?
  • Ik vind het verschil tussen de tevredenheid over op afstand werken en online leren opvallend.
  • De relatief geringe tevredenheid met online leren kan waarschijnlijk niet worden verklaard uit gebrekkige faciliteiten of onvoldoende hulp. Het zou interessant zijn om meer uitgebreid te kijken naar de onderliggende oorzaken. Ligt het aan het didactisch concept of het gehanteerde ‘learning design’? Aan een te grote belasting, of onvoldoende uitdaging? Komt het door onvoldoende ruimte voor sociale interactie?
  • De uitkomsten van dit onderzoek versterken het vermoeden dat online leren ook duurzaam doorbreekt in ons land, bepaald niet.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

5 reacties

  1. Ik heb de afgelopen tijd twee (HBO) masterclasses Toegepaste Psychologie gegeven. In beide gevallen was de eerste bijeenkomst fysiek, de lessen daarna online. In beide gevallen haakte een derde van de studenten af. Groep 1 met gevorderde studenten, die elkaar en mij goed kenden ging vervolgens goed. De studenten namen uiteindelijk zeer actief deel. Groep 2 ging goed in de zin dat de studenten hun eindopdracht goed kunnen maken en veel hebben geleerd. Maar de spirit en het enthousiasme was minder, de voorbereiding ook.
    Ik haal met diepe instemming een artikel aan van https://www.socialevraagstukken.nl/interview/socioloog-en-geograaf-justus-uitermark-corona-is-een-les-in-wederzijdse-afhankelijkheid/
    “fysiek samenzijn (is) noodzakelijk voor het opwekken van emotionele energie. En die emotionele energie is waar alle betekenisvolle sociale relaties op zijn gestoeld. Op veel plekken lukt het nu nog wel om het gebrek aan fysiek contact te ondervangen, maar dat kun je denk ik niet eindeloos volhouden. Familie, vrienden, een bedrijf of instituut – het draait uiteindelijke allemaal om fysieke interactie, om emotionele energie.’
    ‘Dat is ook waarom je scholing niet alleen online kunt organiseren. Het gaat niet alleen om kennisoverdracht. Heel belangrijk is aanwezig zijn, onderdeel uitmaken van een collectief, een bepaalde betrokkenheid. Je tot anderen verhouden, elkaar in de ogen kijken. Het wordt moeilijker om de motivatie erin te houden als je langer alleen bent.’

  2. Interessant in dit kader is een (naar eigen zeggen) representatieve survey in Duitsland naar de eerste ervaringen van het gedwongen afstandsonderwijs in PO en VO. Enkele opvallende resultaten, waarbij de meest opvallende was dat 2/3 van de respondenten aangaf dat ze in de toekomst hun leerlingen meer verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces wil geven. Hier de link: https://deutsches-schulportal.de/unterricht/das-deutsche-schulbarometer-spezial-corona-krise/

  3. Dank voor je toelichting. Op het gebied van online leren spreken we vaak over ’transactional distance’: de psychologische en communicatieve afstand die mensen ervaren. Ik heb daar eerder over geblogd. Dat kun je deels ondervangen, maar waarschijnlijk niet zo goed als tijdens face-to-face contacten.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.