Van boekdrukkunst tot sociale media

In Changes in Media Over the Past 550 Years blikt David Sasaki terug op de ontwikkeling van media. Technologische innovaties hebben grote invloed op maatschappelijke veranderingen, concludeert de auteur. Opvallend is dat hij zich daarbij beperkt tot het geschreven woord.

Sasaki beschrijft namelijk de opkomst van de boekdrukkunst, die leidde tot massaproductie en -verspreiding van boeken. Mensen werden minder afhankelijkheid van priesters voor hun kennisontwikkeling, en er waren meer mogelijkheden voor de verspreiding van alternatieve meningen (denk aan Maarten Luther). Sasaki laat zien dat de Verlichting ook afhankelijk is geweest van de boekdrukkunst, voor het verspreiden van denkbeelden.

Vijfhonderd jaar geleden waren scribenten ook bang dat mensen overladen zouden worden met informatie. Door thuis te lezen, zouden mensen bovendien vereenzamen. Zij zouden de kerk gaan mijden. En wat voor drama zou het worden als gewone mensen in staat zouden zijn om te publiceren?

Hetzelfde is nu aan de gang met de participatieve cultuur van internet, als gevolg van sociale media. Deze ontwikkeling verloopt volgens Sasaki echter veel stormachtiger dan de adoptie van de boekdrukkunst:


it took 600 years to reach one million book authors per year. In contrast, it only took five years to reach a million blog authors, three years to reach a million Facebook authors, and two years to reach a million Twitter authors. What will be next?


Volgens de auteur zal de oude vorm van journalistiek daardoor gaan verdwijnen. Het is alleen de vraag wanneer. Internettechnologie is daarmee net zo'n ontwrichtende innovatie als de uitvinding van de boekdrukkunst.

De auteur signaleert een aantal strategieën die traditionele media kunnen volgen in een tijd waarin mensen zelf nieuws produceren en niet meer bereid zijn om te betalen voor nieuws. Ik wil daar verder niet op in gaan.

In zijn betoog houdt Sasaki opvallend genoeg geen rekening met een andere belangrijkere randvoorwaarde voor de invloed van de boekdrukkunst op maatschappelijke veranderingen. Mensen moesten wel leren lezen, voordat zij zich konden laten beïnvloeden door de boeken. Als je de vergelijking doortrekt met het internet, betekent dit dat mensen heden ten dage "digitaal geletterd" moeten zijn: effectief informatie zoeken, selecteren, kritisch op waarde schatten en verwerken.

Voor het eerst in de geschiedenis is er volgens David Sasaki nu sprake van een overvloed aan content en een schaarste aan attentie. Dat dit niet zonder gevolgen is, zal duidelijk zijn. Wat ik wel jammer vind, is dat Sasaki zich heeft beperkt tot de parallel met gedrukte media. Ik denk namelijk dat de impact van internettechnologie veel breder is en dieper gaat. Dankzij het internet -en dan met name dankzij social software- is de mogelijkheid van netwerken en communiceren sterk aan verandering onderhevig. Daardoor ben je volgens mij beter en sneller in staat om een bepaald vraagstuk vanuit verschillende perspectieven te bekijken, problemen sneller op te lossen, experts gemakkelijker te raadplegen en samen met anderen te leren.

Via Stephen Downes

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.