Voorbeeld indrukwekkend traject visieontwikkeling digitalisering en onderwijs

Tussen 2017 en 2019 is bij de Universiteit van Edinburgh het project Near Future Teaching uitgevoerd. Doel van dit project was het ontwikkelen van een op waarden gebaseerde visie voor de toekomst van digitaal onderwijs aan deze universiteit. Hierbij is gebruik gemaakt van toekomstgerichte en op ontwerp-gebaseerde methodologieën waarbij meer dan 400 studenten, medewerkers en andere belanghebbenden betrokken werden. De Universiteit van Edinburgh heeft hiervan een uitgebreid projectverslag geschreven. En ook de volledige website is erg indrukwekkend.

Het rapport draagt de titel Near Future Teaching. Codesigning a values-based vision for digital education at the University of Edinburgh. Na de inleiding gaan de auteurs in op de projectaanpak met vier fasen:

  1. Wat zijn de belangrijkste issues en prioriteiten? Hieruit zijn vier kernwaarden gedestilleerd, beschreven middels ‘opinion cards’, en trends geïnventariseerd. De resultaten waren o.a. blogposts en video’s.
  2. Het ontwikkelen van vier mogelijke scenario’s voor de toekomst.
  3. Het toetsen van doelen en acties voor de gewenste toekomst.
  4. Vaststellen van visies, doelen en acties.

In het eerste scenario staan data, marketing en competitie zeer centraal. Scenario twee gaat over een universiteit die zich sterk bekommert om mondiale crises (zoals duurzaamheid). Slimme technologie staat vooral ten dienste aan mensen. Binnen scenario drie hebben mensen vooral ruimte voor persoonlijke ontwikkeling omdat machines een groot deel van het werk uitvoeren. Mensen en machines zijn van elkaar afhankelijk. Binnen het laatste scenario is sprake van ‘Uberfication’ van begin tot het eind. Academici werken als freelancer, het onderwijs is sterk vraaggericht.

In het tweede deel worden vervolgens de vier waarden toegelicht. Daarna gaan de samenstellers in op visie en doelen, die op basis van de vier waarden zijn geformuleerd. Korte en lange termijn acties zijn hier aan gekoppeld. Eén van die elementen is bijvoorbeeld dat digitaal onderwijs de universitaire gemeenschap centraal moet stellen. Een bijbehorend doel is het geven van prioriteit aan menselijk contact en relaties.

Ik ga de inhoud verder niet samenvatten. Het rapport is zelf al een samenvatting van een intensief proces, en het gaat me wat ver om een volledig rapport te vertalen. Je vindt er in elk geval enkele opvallende acties in, zoals

Use technology to build relationships between students and staff based on trust, resisting logics of surveillance and unnecessary monitoring.

Ik ben zeer onder de indruk van de aanpak, het rapport en de uitgebreide website met materialen. Aanvankelijk was ik wat sceptisch over de toepassing van design thinking hierbij. Ik moest denken aan een anekdote van een oud-collega van me. Hij heeft jaren geleden een parketvloer laten leggen. Toen hij de medewerker van het bedrijf vertelde dat hij vond dat de vloer mooi lag, antwoordde deze dat hem dat oordeel niet veel zei. Een leek ziet namelijk niet wat de vakman ziet.

Dat geldt ook voor onderwijs en leren. Een lerende heeft normaliter geen verstand van didactiek. Als je lerenden vraagt hoe zij willen leren, is het antwoord vaak: via een traditioneel (passief) hoorcollege. Terwijl we weten dat instructies afgewisseld moeten worden met oefenen en evalueren.

Dit traject is echter gericht op visieontwikkeling, uitgaande van waarden, en niet op het ontwikkelen van onderwijsprogramma’s. Het gaat om waartoe een universiteit op aarde is, in tijden van digitalisering. Daarbij is sprake van een zeer gedegen interactieve aanpak en van wisselwerking tussen expertkennis, ervaringen en opvattingen van studenten en medewerkers, en inbreng van belanghebbenden. Knap dat je daar als organisatie twee jaar voor uittrekt, en bereid bent er fors in te investeren. Het proces is in dit geval waarschijnlijk belangrijker dan het uiteindelijke product.

Wat ik me wel afvraag, is of je ook scenario’s nodig hebt om tot deze doelen -die helaas niet altijd even ‘doelgericht’ geformuleerd zijn- en de voorgestelde activiteiten te komen. Ik kan me herinneren dat SURF jaren geleden vergelijkbare scenario’s heeft laten ontwikkelen. Dergelijke scenario’s zetten je aan het denken. Maar wordt daar vervolgens echt wat mee gedaan (behalve erover gesproken)? Je kunt ook over waarden, doelen en activiteiten nadenken zonder gebruik te maken van scenario’s.

Tenslotte vraag ik me ook af hoe je als onderwijsinstelling omgaat met de enorme waslijst aan acties. Een ‘reality check’ en verdere prioritering zijn daarbij volgens mij nodig.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.