Ik ben van nature iemand bij wie het glas altijd halfvol is, in plaats van half leeg. En zelfs uit een tegenvallende sessie op een congres, haal ik nog wel wat positiefs. Veranderingen vind ik over het algemeen spannend, en ik ben altijd wel in voor wat nieuws. Maar waar ik een steeds grotere hekel aan krijg, is het zogenaamde ‘omdenken’.
Dit is een denktechniek waarbij je problemen transformeert in mogelijkheden. Je mag daarbij niet meer in “Ja, maar”-termen praten, ‘maar’ in “Ja, en”. Menig manager heeft er een training in gevolgd. En het ergste is, dat zij dat vaak ook nog laten merken.
Waarom krijg ik hier een steeds grotere hekel aan? Omdat je mensen hiermee vaak niet serieus neemt.
Iemand die net ontslag heeft gekregen, koopt er op dat moment niets voor als hij te horen krijgt dat dit dé mogelijkheid is om een nieuw carrièrepad in te slaan.
Als je je voorgenomen hebt om in de trein te werken in verband met een belangrijke deadline, dan wekt de opmerking dat een staanplaats in het gangpad een kans biedt op een goed gesprek met een onbekende, irritatie op (bij mij wel in elk geval). En een gemiste afspraak in verband met een file, is echt een gemiste afspraak en geen geleerde les om de volgende keer het openbaar vervoer te nemen.
In die gevallen past empathie en een (virtuele) arm om de schouder.
Natuurlijk moet je proberen zo veel mogelijk naar de “bright side of life” te kijken. De tv-spot over “Crisis? Ik vind het wel verfrissend!” is natuurlijk humor. Maar soms is een probleem echt een probleem, en een bedreiging vaak geen kans.
Ik wil dus het recht hebben om oprecht te balen! Zo af en toe.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Ha Wilfred,
Om maar even zelf te reageren (ik ‘ben’ van omdenken), ik kan me helemaal in je woorden vinden. De essentie van Omdenken is NIET (zoals veel mensen ten onrechte denken), dat je altijd de mogelijkheden en kansen zou moeten zien, het glas altijd als halfvol zou moeten beschouwen en elk tegenslag als een potentiële meevaller zou moeten beschouwen. Brrr. Het idee alleen al. Mensen die ‘omdenken’ op die manier interpreteren, doen geen recht aan waar het in essentie voor staat.
Zoals ik omdenken bedoeld en bedacht heb, is juist de acceptatie van dat-wat-is uitgangspunt van denken en handelen. Een onaangekondigd ontslag is helemaal niet leuk, in een gangpad moeten staan is simpelweg irritant en als een geliefde overlijdt, zal ik de laatste zijn die een dergelijke gebeurtenis als ‘een mogelijkheid’ zou durven labelen.Het idee al. Omdenken is geen blije doos filosofie. Wij zijn niet van de tjsakkaa beweging …
De ironie wil namelijk dat hoe meer we accepteren dat dingen pijnlijk, vervelend en irritant zijn (als we er ‘ja’ tegen zeggen), de waarschijnlijkheid toeneemt dat we daarna (en het woord ‘daarna’ is cruciaal) ruimte zullen ervaren, waardoor een nieuwe mogelijkheid kan ontstaan. ‘Daarna’, ‘ruimte’ en ‘waarschijnlijkheid’ zijn cruciale woorden. Niet alles is ‘om te denken’, het is geen wiskunde en acceptatie van pijn en verdriet zijn niet ongewenst, maar juist gewenst. En de factor tijd is van groot belang. De dingen hebben tijd nodig …
Paradoxaal genoeg is het tegelijkertijd waar, dat zolang wij ons verzetten tegen problemen (en het ‘leuk’ zouden moeten vinden om ontslagen te worden of in het gangpad van een overvolle trein te moeten staan), het probleem niet verdwijnt, maar alleen maar sterker wordt. Sta je in het gangpad, erger je je kapot, moet je (van jezelf, je baas of de een of andere filosofie) daar ook nog eens van gaan staan genieten. Nee, dat is pas irritant.
Kortom, ik sluit me aan bij alles wat je zegt.
En de grap is dat je (naar mijn overtuiging) daarmee precies de basishouding van het omdenken gedefinieerd hebt: acceptatie van dat-wat-is.
Dank voor je aandacht,
Wie weet waar we elkaar nog een keer tegenkomen.
Een gangpad van een trein? Who knows.
groet,
Berthold Gunster
Als ik er nog een wetenschappelijk tintje aan mag geven. Omdenken is volgens mij (ik heb niet alle boeken erover gelezen overigens) gebaseerd op de positieve psychologie-stroming. Een van de belangrijkste basisideeën hierin is, dat vervelende ervaringen niet alleen tot negatieve emoties leden, maar negatieve emoties ook tot vervelende ervaringen. Met andere woorden: als er iets vervelends gebeurt, dan frons je en voel je je geïrriteerd. Maar omdat je fronst, voel je je geïrriteerd, en ervaar je de situatie als vervelend. Een vicieuze cirkel.
Gelukkig werkt het ook andersom: als jij glimlacht, zul je je positiever gedragen en je minder storen aan de situatie waar je in zit. Het klinkt allemaal nogal blij, maar het mooie is dat het echt zo werkt. Richard Wiseman heeft hier uitgebreid over geschreven in onder andere zijn onvolprezen boekje “:59 seconds”. Ik vond dit artikel van hem op de site van de Guardian:
http://www.theguardian.com/science/2012/jun/30/self-help-positive-thinking
Kortom: als je besluit je niet langer te ergeren aan een situatie (er ‘ja’ tegen zeggen, zoals Berthold het formuleert), ben je in staat je negatieve emotie te onderdrukken. Als je vervolgens positief handelt (door bijvoorbeeld naar de omdenk-mogelijkheid te zoeken), ook al voelt dat in eerste instantie tegennatuurlijk, zul je uiteindelijk toch meer tevreden voelen.
#Omdenken is een attitude die mij een impuls geeft een beweging te maken om in positieve zin verder te komen. Het is voor mij geen theorie die ik zo nu en dan opsla. Het is een ‘way of life’ die mij past en veel oplevert.
Bij iedere ’techniek’ of ‘attitude’ is er de uitdaging te zien wanneer die specifieke reactie zinvol is om in te zetten of juist niet, om te kijken of er een betere techniek in dit geval op z’n plaats is. Dit geldt voor omdenken, voor gebruik van het digibord, voor de inzet van iPads, etc. Een techniek de hemel in prijzen of juist helemaal afschrijven is daarom altijd dubieus. Vaak kun je maar beter beseffen dat je je irriteert aan het verkeerde gebruik van een techniek, niet aan de techniek zelf. Vergelijk het met het slagenrepertoire van een tennisser: Die bal had ze beter met de backhand kunnen nemen…!, wil nog niet zeggen dat de forehandslag intrinsiek fout is.
Het is ook de titel van het derde hoofdstuk van het boek dat je in je volgende blogpost aanbeveelt. Ik moet er net aan beginnen. Ik ben benieuwd wat Thijs erover schrijft.
Beste Berthold,
Hartelijk dank voor je reactie. Ik ben blij te lezen dat je niet van de tsjakkaa beweging bent. Ik kan me helemaal vinden in je benadering. Ik ben blij dat er expliciet ruimte is voor acceptatie van pijn, verdriet en ‘balen’. Inderdaad: daarna moet je accepteren dat het zo is, en dat je ruimte moet ervaren voor veranderingen. Het doet me ook deugd dat niet alles om te denken is.
Mijn blog post was voor een groot deel gebaseerd op mijn ervaringen, en van mensen in mijn omgeving. Mijn conclusie is dan ook dat de term ‘omdenken’ met regelmaat wordt misbruikt. Check de hash tag #omdenken maar eens.
Beste Hartger,
Dank voor je toevoegingen. Je plaatst dit in een mooi kader. Ik herken wat je schrijft. Maar ook hierbij slaan mensen volgens mij wel eens door (knelpunten weglachen).
Beste Ron,
Mooi voor je. Een positieve attitude is inderdaad belangrijk. Maar zie mijn opmerkingen over wat ik in de praktijk ervaar.
Beste Menno,
Ik ben het volledig met je eens. Dank voor je reactie.
Beste Jan Cees,
Ik heb het boek van Homan niet aanbevolen, maar er wel naar verwezen 😉
Ik heb het zelf namelijk niet gelezen.
Ha Wilfred,
Right.
Op mijn beurt sluit ik me bij jouw woorden aan.
Ik ben me er van bewust dat hoe bekender omdenken wordt, des te groter de kans is dat mensen het als een nieuwe norm, bijbel of mantra zullen beschouwen. Vanaf dat moment dreigt iets wat niet meer is dan een interessante gedachte of inzicht, tot een soort dogma te verworden. Vanaf dat moment ‘moeten’ mensen dan positief zijn. Verschrikkelijk. Net zoals als verplicht spontaan in de lach schieten. Of ‘uit jezelf’ gemotiveerd zijn. Want de moderne mens ‘moet’ gepassioneerd zijn werk doen. Dat idee.
Vandaar dat ik met veel liefde en plezier het gedachtegoed probeer eenvoudig, helder en vooral voor iedereen bruikbaar te houden. En als mensen er niets mee kunnen of willen, who cares? Is ook prima.
Dank voor je reactie.
Mooi om te zien met hoeveel aandacht je schrijft.
Groet,
Berthold