Digitalisering en onderwijs: kansen en zorgen

Het Rathenau Instituut heeft deze week het rapport ‘Naar hoogwaardig digitaal onderwijs’ gepubliceerd. De onderzoekers gaan daarbij in op de relatie tussen digitalisering van verschillende onderwijssectoren en publieke waarden zoals rechtvaardigheid, menselijkheid en autonomie.

De auteurs beschrijven verschillende mogelijke positieve en negatieve effecten van digitalisering van het onderwijs.

Positieve effecten kunnen zijn het aantrekkelijker kunnen maken van het beroep van docent, verbetering van de kwaliteit van het onderwijs (denk aan lezen en schrijven), het vergroten van de toegankelijkheid van het onderwijs en een betere voorbereiding van jongeren op deelname aan een samenleving waarin digitalisering een steeds grotere rol speelt.

Negatieve effecten hebben te maken met gezondheid (lang achter een beeldscherm zitten), privacy en zeggenschap over data, en beperking van keuzeruimte als algoritmes onderwijsaanbod gaan sturen.

Volgens de auteurs ontbreekt het nog aan een goed overzicht van de effecten van digitalisering en zijn verschillende partijen in het onderwijsveld nog ‘handelingsverlegen’ op dit terrein. Zij onderzoeken digitalisering vanuit het perspectief van publieke waarden zoals privacy, veiligheid, toegankelijkheid, sociale gelijkheid en integriteit. Vier cases -over adaptief leren, studiedata, leren op afstand en open science- zijn vanuit deze waarden onderzocht. Dat leidt tot een gemengd beeld en uiteindelijk tot een flink aantal aanbevelingen.

Digitalisering kan het leeraanbod bijvoorbeeld explicieter en fijnmaziger maken. Deze fragmentatie sluit bijvoorbeeld beter aan bij behoeftes op het gebied van een leven lang ontwikkelen van volwassenen. Er kan echter ook sprake zijn van minder didactische variatie en van tunnelvisie. Online leren op afstand kan leiden tot meer leerwinst (efficiënter leren dankzij minder reistijd), maar ook tot minder leeropbrengsten vanwege afnemende concentratie en minder sociale contacten.

Verder blijkt digitalisering bijvoorbeeld te zorgen voor meer gelijke behandeling als een softwareprogramma leerlingen onbevooroordeeld behandelt. Digitalisering leidt tot meer ongelijke behandeling als het gebruik van applicaties leidt tot minder gelijke toegang van lerenden tot deze producten (bijvoorbeeld vanwege extra kosten).

Rathenau Instituut (2022). Naar hoogwaardig digitaal onderwijs. Den Haag (auteurs: Karstens, B. en L. Kool, m.m.v. A. Lemmens, S. Doesborgh en R. Montanus)

Lees:

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.