Binnen onderwijsinstellingen en arbeidsorganisaties worden heel verschillende ‘leersystemen’ gebruikt. De Britse Fosway Group heeft onlangs weer hun jaarlijkse overzicht van de markt van leersystemen die binnen arbeidsorganisaties in het Verenigd Koninkrijk en Europa worden gebruikt, gepubliceerd.
Het rapport van de Fosway Groep start eerst met de beschrijving van een aantal markttrends. De markt voor ‘leerystemen’ groeit volgens de samenstellers nog steeds, maar wordt negatief beïnvloed door het wereldwijde economische klimaat. Met name in het Verenigd Koninkrijk en Europa. Leveranciers leggen meer nadruk op winstgevendheid, terwijl (potentiële) klanten voorzichtig blijven. De Europese markt blijft concurrerend, met name in het middensegment. Er is ook sprake van nieuwe kansen, mits aan de strikte eisen voor dataopslag wordt voldaan.
De grootste groei vindt plaats bij kleinere ondernemingen, waar gebruiksgemak en snelle implementatie belangrijk zijn. Deze organisaties hebben vaak weinig of alleen parttime L&D-medewerkers en beperkte IT-ondersteuning. Op het niveau van grote ondernemingen zijn er relatief weinig klanten die nieuw zijn op deze markt.
AI wekt veel interesse bij zowel (potentiële) klanten als leveranciers. Uit Fosway’s onderzoek blijkt echter dat twee derde van de leidinggevenden vindt dat hun leersystemen niet aan hun AI-verwachtingen voldoen. Organisaties zijn nieuwsgierig maar hebben geen haast om AI te implementeren. Naast universele zorgen over ethiek, vertrouwen en veiligheid, zijn veel (potentiële) klanten nog niet overtuigd om AI binnen leersystemen te gebruiken.
Verder valt op dat voor het eerst in tien jaar ‘upskilling’ (53%) de topprioriteit is voor L&D, boven compliance (48%). De uitdaging ligt volgens de samenstellers in de verschillende en soms tegenstrijdige manieren waarop technologieleveranciers vaardigheden benaderen. Succesvolle voorbeelden van volledig geïntegreerde vaardighedenarchitecturen in relatie tot reële bedrijfsresultaten zijn zeldzaam.
Verder valt op dat de consolidatie binnen deze markt de keuzemogelijkheden voor grote ondernemingen heeft verminderd. Er is wel meer concurrentie van HR-systemen. Er is ook meer aandacht voor ‘learning experiences’ al worden learning experience platforms verder gemarginaliseerd. Fosway Groep constateert ook dat ‘frontline’ medewerkers (denk aan productiemedewerkers) speciale aandacht vragen voor hun digitale leerbehoeften.
Deel twee van het rapport behandelt zogenaamde ‘solution trends‘. Zo constateren de auteurs dat, ondanks alle aandacht voor de leerervaring, er nog weinig inzicht is in wat effectieve leerresultaten stimuleert. De aanname dat alle lerenden kenniswerkers zijn met tijd voor het ontdekken van nieuwe mogelijkheden is onrealistisch. Frontline medewerkers willen vooral efficiënt hun verplichte trainingen kunnen voltooien.
Verder valt op dat de aandacht voor AI de markt overheerst. AI heeft volgens de samenstellers grote potentie om onhandige leerplannen te transformeren naar gepersonaliseerde oplossingen, al wachten veel beloftes nog op implementatie. Terwijl bedrijven verwachten dat AI belangrijk wordt, moeten ze nog uitzoeken waarvoor en of het wordt toegestaan.
De auteurs signaleren ook toenemende concurrentie tussen adaptieve leersystemen en AI-assistenten. Waar adaptieve systemen vooral relevant zijn voor productkennis, kunnen AI-assistenten leerinhoud ter plekke creëren. Dit roept wel vragen op als het gaat om compliance- of vaardigheidscertificering.
Als het gaat om ‘zoekfunctionaliteit’ bieden sommige leveranciers zowel een zoekbalk als een AI-chatbot. Op korte termijn zijn beide opties relevant omdat veel organisaties AI-opties nog niet toestaan. Een vervolgvraag is volgens de auteurs of de AI-assistent door de leverancier van leersystemen of door de primaire IT-partner moet worden aangeboden.
In het rapport lees je ook dat 25 jaar geleden AICC of SCORM-compatibiliteit essentiële standaarden waren voor leersystemen. Ondanks de betere mogelijkheden van xAPI bleef SCORM 1.2 echter dominant. Sommige nieuwere leveranciers vermeden deze standaarden, maar nu worden ze volgens de auteurs weer belangrijk bij selectieprocessen. De oorspronkelijke reden voor deze standaarden was zorgen dat leermateriaal automatisch gevolgd kon worden tussen verschillende systemen. Met de komst van AI, die content snel kan maken en aanpassen, zou de noodzaak voor standaarden kunnen afnemen. Voorlopig worstelen AI-tools nog met kwaliteit en willen organisaties content nog steeds tussen systemen kunnen delen. Dat maakt SCORM en xAPI nog steeds relevant. In de toekomst kan mogelijk een eenvoudigere AI-gestuurde oplossing gerealiseerd worden.
De auteurs schrijven verder dat het begrijpen van de ’total cost of ownership’ (TCO) complex is dankzij verschillende prijsmodellen. De ware TCO omvat niet alleen licenties, maar ook diensten zoals ondersteuning, implementatie, integratie en taalversies. De kosten van AI komen daar bovenop, terwijl deze kosten momenteel nog onduidelijk zijn.
Deel drie van het rapport bevat de classificatie van een groot aantal leveranciers, actief op de Europese markt, binnen de zogenaamde 9-Grid™. Fosway Group classificeert leeroplossingen in twee categorieën: Learning System Suites (brede platforms) en Learning System Specialists (gericht op specifieke gebieden). De 9-Grid™ beoordeelt oplossingen op vijf dimensies: Performance, Potential, Presence (historische en huidige aanwezigheid op de markt), Total Cost of Ownership en Trajectories (hoe ontwikkelen leveranciers zich). In totaal onderscheiden zijn negen posities (zie afbeelding).
Onder de specialisten bevinden zich bedrijven als Area9 Lyceum (adaptief), Degreed (vaardigheden), en Training Orchestra (trainingsmanagement). Bij de suites staan Cornerstone, Docebo en Workday Learning als Strategic Challengers, terwijl 360Learning, Absorb en Learning Pool als Core Leaders worden aangemerkt.
Bij de 9-Grid™ hebben overigens alle negen posities waarde; de ’top right’ is volgens de samenstellers niet altijd het beste. Voor sommige organisaties kan een andere positie geschikter zijn, vooral wanneer rekening wordt gehouden met de totale kosten.
Mijn opmerkingen
- Binnen het Europese onderwijs zie je vooral Brightspace, Canvas, Google for Education, Ilias, itslearning en Moodle gebruikt worden als ‘leersysteem’. Deze systemen zie je niet terug in het rapport van de Fosway Group. Dat komt omdat in het onderwijs heel andere eisen worden aan leer(management)systemen dan binnen arbeidsorganisaties. Ik weet trouwens dat Moodle (Workplace) ook binnen arbeidsorganisaties wordt ingezet. Geen idee waarom dat de Fosway Group hen niet heeft opgenomen.
- Het valt me op dat binnen arbeidsorganisaties nog steeds veel ‘alles-in-één’ suites worden gebruikt. Ik zie meer heil in een digitale leeromgeving als geïntegreerd geheel van met elkaar samenhangende applicaties. Deze integratie wordt dan mogelijk gemaakt dankzij API’s of standaarden als LTI. Binnen het onderwijs zie je ook dat systemen als Canvas of Moodle worden geïntegreerd met MS Teams, Xerte, en dergelijke. Binnen het rapport van de Fosway Group is wel aandacht voor SCORM en xAPI, maar niet voor standaarden die applicaties helpen integreren.
- Het is niet verrassend dat AI een prominente plek inneemt binnen deze editie van 2025 Fosway 9-Grid™ for Learning Systems. Daarbij valt wel op dat leveranciers en (potentiële) klanten hiermee worstelen. Ik durf echter wel te voorspellen dat leersystemen, die AI-technologie niet of nauwelijks integreren, op termijn marktaandeel zullen verliezen. Daarbij gaat het mij overigens minder om AI-technologie voor het creëren van content, maar eerder om AI-toepassingen als expert en begeleider.
- Als het gaat om leren en ontwikkelen, dan hebben we het vaak om mogelijkheden voor professionals om zich te ontwikkelen en over het bevorderen van intrinsieke motivatie om te investeren in de eigen ontwikkeling. De Fosway Group ontnuchtert: frontline medewerkers willen vooral efficiënt hun verplichte trainingen kunnen voltooien.
- Ik heb al eerder aangegeven -onder meer in mijn recente boek “Van start met e-learning in 60 minuten”– dat de grenzen tussen een LMS en een LXP vervagen. Binnen een LMS wordt steeds meer aandacht besteed aan de ‘leerervaring’. De Fosway Group merkt op LXP’s gemarginaliseerd worden.
- Mooi om te zien dat het Nederlandse StudyTube ook een plek heeft gekregen in het overzicht. Ik heb dit systeem onlangs helpen implementeren bij een zorginstelling. Hetzelfde geldt voor Drillster. Het Nederlandse aNewSpring staat weer niet in dit rapport.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie