Social learning staat volop in de aandacht. Tegelijkertijd breken afdelingen of functionarissen binnen arbeidsorganisaties, die verantwoordelijk zijn voor Leren & Ontwikkelen (L&D), zich vaak het hoofd hoe zij ‘social learning’ kunnen invoeren.
Sahana Chattopadhyay stelt echter dat je social learning niet zo maar kunt implementeren. Het is een benadering die geïntegreerd moet zijn in de cultuur van de organisatie, en in de manier waarop arbeid georganiseerd is. Zij stelt:
Social learning is much more a cultural outcome than a process or a program to be followed.
Tayloriaans en hiërarchisch georganiseerde organisaties, waarin efficiëntie en standaardisatie van werkprocessen voorop staan, verhouden zich slecht tot een benadering van leren waarin lerenden elkaars gelijken zijn, en waarin lerenden zelf veel controle hebben over wat en hoe zij willen leren.
Social learning gedijt volgens haar vooral in organisaties waarin vertrouwen en de bereidheid om te delen en samen te werken voorop staan. Binnen veel organisaties hebben werknemers echter weinig vrijheid, is sprake van onderlinge concurrentie, machtsstrijd tussen organisatieonderdelen en wantrouwen:
Knowledge hoarding became one of the means of accumulating power and staying in control.
Ondanks dat vaak gesteld wordt dat dergelijke organisaties niet meer stand kunnen houden binnen de huidige complexe, dynamische en technologie-rijke samenleving, vertonen nog erg veel organisaties de kenmerken van een Tayloriaanse arbeidsorganisatie.
Als deze organisaties dan sociale media of een intranet gaan invoeren voor kennisdeling, dan is de kans op mislukking groot. Want het gaat niet om technologie. Ondanks dat technologie gedrag van mensen kan veranderen, verandert de organisatiecultuur er m.i. niet door. ‘Social learning’ heeft namelijk organisatiestrategische aspecten, maar vooral ook organisatieculturele kanten.
Sahana Chattopadhyay geeft in haar bijdrage voorbeelden van hoe je een dergelijke verandering kunt bewerkstelligen. Belangrijke elementen daarin zijn:
- Analyseer bestaande aannames en vooringenomenheden ten aanzien van leren, samenwerken, coöperatie, vertrouwen, respect, etcetera. Voer het gesprek daarover binnen de organisatie.
- Kijk kritisch naar de gehanteerde managementmodellen en methodes.
- Kijk kritisch naar hoe er binnen de organisaties beloond wordt en feedback wordt gegeven.
- Geef als leidinggevenden het goede voorbeeld als het gaat om het gebruik van media voor kennisdeling.
- Het transparant delen van informatie zou de standaard moeten zijn binnen de organisatie.
Chattopadhyay wijst m.i. op een aantal belangrijke aspecten social learning in organisaties. Opvallend daarbij is dat wat zij nu schrijft over social learning, door diverse auteurs is aangegeven met betrekking tot ‘informeel leren’.
Zij stelt terecht dat social learning veel verder gaat dan het gebruik van sociale media of het implementeren van een programma. Het toepassen van social learning is geen eenvoudig proces. Onder meer doordat je -zeker in het begin- zult merken dat mensen ook misbruik zullen maken van transparantie en vertrouwen. Gedrag en houding verander je immers niet in een vloek en een zucht.
Daarom is het ook belangrijk dat je werkt aan betrokkenheid van sleutelfiguren binnen organisaties bij dit proces, en dat deze sleutelfiguren hun rug recht houden als het even tegen zit. Het betekent m.i. ook dat de L&D-functionarissen vooral veranderingen faciliteren en de organisatie helpen te reflecteren op dit proces. Inderdaad, geen geringe uitdaging.
Foto: “Team touching hands” by Teak Sato – http://www.sxc.hu/browse.phtml?f=view&id=147870. Licensed under Public Domain via Wikimedia Commons – http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Team_touching_hands.jpg#/media/File:Team_touching_hands.jpg
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie