“Wijze lessen. Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek” van Tim Surma cs is een groot succes. En terecht, wat mij betreft. Mijn belangrijkste kritiekpunt: leertechnologie kan deze bouwstenen helpen faciliteren. En die relatie kan sterker worden gelegd. In een aantal blogposts wil ik beschrijven hoe je leertechnologie kunt gebruiken in het kader van deze bouwstenen. Ik begin met bouwsteen 1: activeer relevante voorkennis.
De auteurs schrijven hierover:
Wat je al weet, bepaalt wat en hoe snel je leert. Herhaal op een actieve wijze de voorkennis die de leerling nodig heeft om de nieuwe leerstof te begrijpen. Zo geef je meteen een kapstok om nieuwe leerstof te verbinden aan de eerder geleerde leerstof en richting te geven aan het verdere verloop van je les. Nieuwe informatie onthoud je immers beter wanneer ze kleeft aan voorkennis. Organiseer die nieuwe leerstof ook binnen een abstract, algemeen en omvattend kader.
Dit kun je als volgt met behulp van leertechnologie faciliteren:
- Laat lerenden voorafgaand aan een bijeenkomst -bijvoorbeeld een dag van tevoren- een quiz maken. Bekijk als docent via de monitor hoe de quiz is gemaakt, en pas op basis van geconstateerde lacunes de inhoud van de bijeenkomst aan. Bijvoorbeeld door lerenden die moeite hebben met een bepaald onderdeel, apart instructie te geven. De meeste digitale leeromgevingen bevatten quiz-tools. Je kunt hiervoor zelfs een online formulier gebruiken. Of aparte tools voor het afnemen van tests.
- Laat lerenden aan het begin van de bijeenkomst een quiz maken. Pas desgewenst de inhoud van je bijeenkomst aan. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld Mentimeter gebruiken. Nota bene: je leest vaker dat het veelvuldig gebruik van applicaties zoals ‘Kahoot’ of ‘Socrativ’ gaat vervelen. Bij het beantwoorden van vragen via handopsteken is dat schijnbaar niet het geval…..
- Je kunt gebruik maken van adaptieve toetsen. Daarbij krijgen lerenden instructies of vervolgvragen te zien, op basis van gegeven antwoorden op vragen. Dit gaat echter een stap verder dan het activeren van voorkennis. Ik ga hier in een aparte blogpost op in.
- Maak een korte video of podcast waarin je begrippen herhaalt die lerenden nodig hebben om de inhoud van de nieuwe bijeenkomst te kunnen volgen. Combineer deze leeractiviteit bij voorkeur met een quiz. Dit kun je ook doen met begrippen die nodig zijn om huiswerk goed te kunnen maken.
- Inventariseer voorafgaand aan een bijeenkomst online welke onderdelen van het ’thuis leren’ lerenden moeilijk vonden. Dat kan bijvoorbeeld via een online prikbord (zoals Padlet), via een messaging-tool (bijvoorbeeld in teams van Microsoft), via een discussieforum of zelfs via een instuur-functionaliteit voor opdrachten.
- Gebruik beknopte online video’s waarin je werkwijzen herhaalt die leerlingen moeten automatiseren.
- Laat lerenden via een mindmap, blogpost, online poster of online prikbord inventariseren wat zij al over het te bespreken thema weten. Je kunt lerenden eventueel een hoofdstructuur voor een mindmap aanbieden.
- Je kunt leertechnologie gebruiken voor het ontwikkelen van advance organizers (gestructureerde informatie bij de start van een leerproces, onder meer bedoeld om voorkennis te activeren).
- Dat kan door via een digitale leeromgeving een visueel overzicht van de leerstof te geven. Animaties of infographics kunnen hiervoor ook worden gebruikt. Maar bijvoorbeeld ook online posters.
- Je kunt echter ook een korte video of podcast hiervoor gebruiken. Ik heb ooit uit een inleiding van Diana Laurillard geleerd dat lerenden vaak beter naar feedback luisteren, dan dat zij feedback lezen (teksten op een beeldscherm worden snel gescand). Wellicht werkt dit ook zo bij advance organizers.
- De auteurs geven aan dat je de groep ook kunt ‘opwarmen’ met een (persoonlijk) verhaal dat aansluit op de nieuwe leerstof. De auteurs stellen dat je hier filmpjes voor kunt gebruiken. Podcasts zijn ook nu weer een mogelijkheid. Verder is het ook mogelijk om virtual reality of 360 graden video hiervoor in te zetten. Ik denk daarbij aan een virtueel bezoek aan het Anne Frank-huis uit 1942 of aan een vluchtelingenkamp, als je deze thema’s wilt bespreken. 360 graden video’s zijn ook relatief gemakkelijk te ontwikkelen.
Er zijn ongetwijfeld meer voorbeelden te bedenken.
Nota bene: ik houd in deze blogposts geen rekening met de selectie van leertechnologieën (o.a. de kosten). Kijk in ieder geval vooral naar de leertechnologieën waar jouw organisatie al over beschikt, en die ook worden ondersteund. De verschillende tools of functionaliteiten hebben allemaal sterke en minder sterke kanten. Verken de eigenschappen, en maak een bewuste keuze. Ik ben daar bewust niet op ingegaan. Houd in elk geval ook rekening met de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Dat betekent bijvoorbeeld dat je applicaties waarin persoonsgegevens van lerenden worden vastgelegd, niet zomaar mag gebruiken (wel als jouw organisatie daar afspraken over heeft gemaakt).
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie