Simona Tolcheva vindt van wel. Zij beargumenteert dat ‘literaire puristen’ het bij het verkeerde eind hebben als zij stellen dat pas sprake is van lezen als je een boek leest. Luisteren naar een audioboek is volgens Tolcheva net zo goed lezen. Hoe en wat je leest, maakt niet uit, meent zij.
Fysieke exemplaren, digitale boeken en audioboeken zijn volgens haar allemaal boeken. Het medium waarmee je leest doet er niet toe. Wat telt is dat je een boek van kaft tot kaft hebt gelezen. Je leest en consumeert inhoud die iemand voor jou bedoeld heeft. Hoe en wat je leest is dan irrelevant.
Jij bepaalt als lezer zelf wat lezen is. Volgens Tolcheva moet je je niet door anderen laten opdringen wat lezen is, en dat hoe en wat je leest verkeerd is. Jij leest en jij hebt het recht om te kiezen wat je leest.
Proberen anderen te dwingen jouw mening over lezen op te dringen, is een verloren strijd. Mensen zullen blijven lezen wat ze leuk vinden en zullen niet ophouden van hun voorkeuren te genieten. Lezen beperken tot een papieren of e-book kan ook schadelijk zijn, aangezien er een aanzienlijke groep mensen is die vanwege een beperking niet of moeilijk in staat is van papier of van een beeldscherm te lezen. Zij zijn aangewezen op audioboeken. Lezen zij daardoor niet?
Boeken zijn volgens Tolcheva boeken, en lezen moet altijd aangemoedigd worden. Zelfs als jij niet van een bepaald genre houdt, maakt dat het genre niet minder leuk voor anderen is om te lezen. Als je een boek begint en afmaakt, ben je een lezer. Zij stelt:
If you’re a book lover, how you’re enjoying your book should be the last thing on your mind—it’s the story you’re following that counts.
Mijn opmerkingen
- De boekdrukkunst is ooit uitgevonden om informatie te verspreiden onder meer mensen. Met het vertellen van verhalen, konden minder mensen worden bereikt. Dit argument is inmiddels achterhaald.
- Je moet rekening houden met het doel dat je nastreeft met lezen. Als je puur wilt lezen ter vermaak, dan maakt het medium waarschijnlijk niets uit. Daar lijkt Simona Tolcheva op te doelen. Het bestuderen van complexe onderwerpen gaat waarschijnlijk het beste via papieren of elektronische boeken. Verhalen blijven via audio mogelijk het beste ‘hangen’. Hoe je leest, doet er afhankelijk van het doel toe.
- Papieren boeken, e-books en audioboeken hebben elk hun sterke en minder sterke kanten. Bij een papieren boek kun je makkelijker bladeren, heb je sneller een overzicht van de inhoud en kun je makkelijk teruggaan naar specifieke onderdelen. Elektronische boeken hebben vaak annotatiemogelijkheden en lenen zich goed voor het scannen van teksten. Bij audioboeken kun je de ’tone of voice’ gebruiken om sfeer te brengen, of het tempo versnellen.
- Hoe je het medium gebruikt, beïnvloedt het ‘leerzame’ karakter. Je besteedt minder aandacht aan de inhoud als je een audioboek beluistert terwijl je in je auto de weg moet zoeken.
- Het gaat er met name ook om wat je met de informatie doet, hoe je de informatie verwerkt. De voorkeur voor een medium is niet van invloed op de effectiviteit.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Dit stuk roept twee reacties bij mij op:
1. Als veeleisend veellezer die ook naar audioboeken is gaan luisteren, merk ik dat de kwaliteit van de voordracht, de voorleesstijl, enorme impact heeft op hoe de boodschap overkomt. Voor mijzelf ben ik er nog niet helemaal over uit welk type tekst (fictie of non-fictie) zich het beste leent voor luisteren. Aanvankelijk koos ik bewust voor sociologische of historische verhandelingen en vond ik voorgelezen literaire teksten erg tegenvallen. Maar ik ben positief verrast door een paar fraaie titels, alle voorgelezen door de auteurs zelf: Schaduwkind door P.F. Thomese (waarin zijn verhaal ondersteund wordt door stemmige muziek, Het verbrande huis door Bodil de la Parra (die accenten van Surinaamse tantes nabootst en liedjes zingt), Zachtop lachen door Malou Holshuijsen (wier stem wordt afgewisseld door die van Paul de Munnik, die de psycholoog ‘speelt’) . Aanraders deze.
2. Meer in het algemeen vraag ik me af waarom de mening van ene Simona Tolcheva ertoe doet? Je begint er je blogpost zelfs mee. Misschien is het vooral omdat het stuk aanleiding geeft om aandacht te schenken aan audioboeken als een vorm van technology enhanced lezen? Daar kan ik inkomen en jouw opmerkingen snijden zeker hout. Maar waarom dan een slecht onderbouwde opinie aanhalen van iemand die niet ter zake deskundig is? Simona Tolcheva is iemand die vooral schrijft over social media en IT. Ze heeft weliswaar English language en literature gestudeerd, maar dat maakt haar geen expert op het vlak van geletterdheid – noch op dat van de cognitieve psychologie, of neurowetenschappen. Nu ben ik groot voorstander van interdisciplinair denken, en is prima dat zij zich als IT- en social media schrijver over dit vraagstuk buigt. Maar in plaats van experts te raadplegen, beantwoordt ze die vragen zelf ongehinderd door relevante kennis. Daarbij slaat ze de plank flink mis.
Dat is zonde, want haar eigenlijke boodschap is best sympathiek. Die boodschap luidt: als het luisteren naar verhalen jou meer voldoening geeft, of als daardoor de inhoud beter binnenkomt, dan wanneer je die leest, laat niemand je dan dwingen om te lezen met je ogen. Daar is best wat voor te zeggen. Zij het dat, zoals jij ook opmerkt, de context er altijd toe doet. Wat leest/luistert iemand? Hoe doet die dat (gefocust, met aandacht, of doe je ondertussen iets anders)? Wat is de kwaliteit van de tekst en de schrijf- of voorleesstijl? Sluit het niveau van de tekst aan op de lezer/luisteraar? Hoeveel kennis heeft die zelf eigenlijk van het onderwerp en hoe groot is diens woordenschat?
Wat me vooral stoort aan Tolcheva’s stuk, is dat ze uitspraken doet over lezen zonder zich te hebben verdiept in wat dat inhoudt. Ze haalt daarover geen enkele bron aan. Waar ze wel naar verwijst: (commerciële) sites waar je audioboeken en e-books kan downloaden. Daardoor heeft dit stuk meer weg van een advertorial dan een opiniestuk.
Je merkt misschien dat dit mij wat bozig maakt en dat ik het stuk die aandacht helemaal niet waard vind. Waarom dan toch zo’n uitgebreide reactie? Ten eerste omdat het wel een zeer interessant onderwerp is. Ten tweede omdat ik jouw werk hoog acht: als jij iets bespreekt, is het de moeite van het lezen waard – en dus ook het serieus nemen van de bronnen die jij aanhaalt. Het verbaast me dan dat je bovenaan jouw blog de mening centraal stelt van iemand die in die materie duidelijk onvoldoende is ingevoerd.
Nogmaals, ik vermoed dat het je vooral te doen was om het onderwerp en dat je in het stuk een actuele aanleiding zag om jouw gedachten daarover te delen. Het is ook zeer terecht dat op een blog over technology enhanced learning aandacht is voor lezen en geletterdheid. Ik zie uit naar meer inzichten vanuit dat perspectief, maar dan wel heel graag met relevanter (en informatiever) bronnen. Zoals deze: https://time.com/5388681/audiobooks-reading-books/
Soms zijn blogposts van anderen voor mij inderdaad aanleiding om ergens aandacht aan te besteden. Ik ben het niet altijd eens met de bijdrage, en dat is ook dit keer het geval. Tolcheva houdt bijvoorbeeld geen rekening met verschillende typen boeken. Dat geef ik volgens mij ook aan. Ik vind het onderwerp zelf inderdaad boeiend. Persoonlijk luister ik nooit naar boeken, maar lees ik ze graag (op papier). Maar vanuit didactisch oogpunt vind ik de eigenschappen van diverse media interessant. Dank, verder, voor de bron.