Generatieve AI: tsunami die de digitale kloof verbreedt

Ten behoeve van de april 2024-editie van de nieuwsbrief van e-learning.nl heb ik onderstaande bijdrage geschreven over de toenemende digitale kloof onder docenten, L&D-professionals, opleiders en trainers.

Here's the image illustrating the symbolic divide between enthusiastic users of AI and its critics.
DALL-E: Here’s the image illustrating the symbolic divide between enthusiastic users of AI and its critics.

In de afgelopen maanden hebben we een tsunami aan ontwikkelingen gezien op het gebied van generatieve AI. Deze ontwikkelingen zijn op z’n zachts gezegd niet onopgemerkt gebleven in de wereld van leren, opleiden en onderwijs.

Generatieve AI ontwikkelt zich in een razend tempo. We zien steeds krachtiger wordende taalmodellen en een breed scala aan applicaties, waaronder ook toepassingen gericht op leren, opleiden en onderwijs. Zo zijn er geavanceerde tools beschikbaar gekomen voor het genereren van afbeeldingen en video’s op basis van een geschreven opdracht. Daarmee wordt het eenvoudiger om betekenisvolle leerstof te ontwikkelen.

Kloof
Echter, een punt van zorg is wat mij betreft de toenemende digitale kloof onder docenten, L&D-professionals, opleiders en trainers. De technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat het voor velen moeilijk is om bij te blijven. De aandacht lijkt zich bovendien voornamelijk te richten op de technologie zelf, terwijl de didactische toepassingen de laatste maanden minder belicht worden. Hierdoor bestaat het risico dat de krachtige potentie van deze technologieën niet volledig wordt benut, terwijl we wel relatief veel investeren in generatieve AI-technologie.

Een ander zorgpunt is de digitale geletterdheid. Is er binnen organisaties voldoende aandacht en zijn voldoende middelen beschikbaar om professionals te ondersteunen in het omgaan met deze nieuwe technologieën? Het is van belang dat professionals niet alleen de technologie begrijpen, maar ook in staat zijn deze op een verantwoorde en effectieve manier in te zetten. Vermijden, negeren en verbieden zijn wat mij betreft geen vruchtbare strategieën.

Zorgen
Verder bespeur ik bij een deel van de docenten, L&D-professionals, opleiders en trainers ook grote zorgen, bijvoorbeeld ten aanzien van technologiegedrevenheid, databescherming en privacy. Deze zorgen zullen alleen maar meer toenemen naarmate AI-toepassingen in staat zijn meer autonoom te opereren. OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, DALL-E en Sora, heeft al aangekondigd dat dankzij GPT-5 je gebruik kunt maken van autonoom opererende ‘agents’. GPT-5 is de opvolger van de huidige betaalde versie van ChatGPT, die mogelijk voor de zomervakantie al beschikbaar komt. Het is de vraag of we – inclusief de ontwikkelaars – de impact hiervan kunnen overzien. Menigeen maakt zich daarom zorgen of we als mensen wel voldoende controle houden op AI.

De snelle ontwikkelingen binnen generatieve AI kunnen overweldigend aanvoelen. De kloof tussen de enthousiastelingen en de grote meerderheid die nog worstelt met de basis, wordt alleen maar groter. Vergelijk het met de tamboer-maître die al de hoek om is, terwijl het muziekkorps nog op het marktplein staat te spelen. Het doet me denken aan de vroege dagen van e-learning, waarbij de nadruk vaak lag op de technologie in plaats van op de kwaliteit van het leren.

Focus
Het is daarom van belang dat organisaties strategieën ontwikkelen om deze kloof te overbruggen. Het gaat erom dat de meerderheid betrokken en geïnformeerd blijft en dat de voorlopers, hoe enthousiast ook, niet te hard van stapel lopen en anderen verdwaasd achterlaten. Zij moeten wat meer terughoudend zijn en zich niet gedragen als Teigetje uit Winny the Pooh die in z’n enthousiasme de collega’s omver stuitert. Ben je enthousiast, zorg dan voor focus in de informatievoorziening en leg expliciet het verband tussen generatieve AI en de wijze waarop je deze technologieën kunt gebruiken voor leren, opleiden en onderwijs (of voor het makkelijker maken van de werkzaamheden). Investering in brede expertise op het gebied van AI en digitale geletterdheid is essentieel om als gehele organisatie stappen vooruit te zetten ten aanzien van deze ontwikkeling.

Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie

Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *