Floris Vlasveld beschrijft op Frankwatching zes trends op het gebied van e-learning:
- Blended learning: de mix van face-to-face leren en leren met behulp van ICT.
- Social learning: leren, ook van en aan elkaar (samenwerkend leren).
- Self-service learning: leren via individuele leerroutes (flexibel, naar persoonlijke behoeftes).
- Serious gaming.
- Filtered learning: leren je een weg te vinden binnen de massa informatie.
- Content packaging en reuse: de uitwisselbaarheid van content als gevolg van standaarden.
Vlasveld concludeert dat het leerlandschap de komende jaren aanzienlijk zal veranderen, mede als gevolg van deze zes trends.
Er is wat mij betreft nogal wat af te dingen op dit overzicht. Je kunt m.i. vandaag de dag blended learning geen trend noemen. Het is waarschijnlijk al vele jaren de meest dominante vorm van e-learning. Filtered learning is als begrip mooi gevonden. Maar het is natuurlijk geen trend. Het vermogen om je weg te kunnen vinden is eerder een te ontwikkelen competentie.
Self-service learning vind ik als term ongelukkig gekozen. Het doet denken aan een 'supermarkt-model, en aan 'u vraagt wij draaien'. Een te simpele voorstelling van zaken, die voorbij gaat aan de paradox of choice die op het gebied van leren wel degelijk speelt. Ik spreek liever van gepersonaliseerd leren, waarbij nadrukkelijk sprake is van leren als een sociaal proces en van keuzebegeleiding.
Social learning, serious gaming en content packaging en reuse: ok. Dat zijn trends. Al ben ik verbaasd over de recente populariteit van de term 'social learning'. Er is immers al veel langer aandacht voor samenwerkend leren met behulp van ICT, vooral binnen het onderwijs. Bovendien liggen hier didactische overwegingen aan ten grondslag, en niet zo zeer de opkomst van web 2.0.
Maar verder mis ik vooral ook trends als mobile learning, vormen van meer informeel leren, op opkomst van video binnen online leren, de opkomst van virtuele werelden en web 3.0. En ik vind dat Vlasveld nauwelijks oog heeft voor didactische ontwikkelingen.
Onlangs heb ik trends en ontwikkelingen uitgebreider beschreven in E-learning: trends en ontwikkelingen. In: Develop. Kwartaaltijdschrift over Human Resource Development, 4/4, 7-16.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Beste Wilfred,
Allereerst bedankt voor uw reactie op het artikel op Frankwatching. Uw feedback is van harte welkom.
Voordat ik in detail reageer op de punten die u noemt, wil ik overigens wel vermelden dat ik geenszins heb willen beweren compleet en volledig te zijn met de zes trends die ik in het artikel benoem. Er zijn, zoals u zelf aangeeft, veel meer trends te identificeren. Ik heb deze zes er in die zin relatief willekeurig uit gelicht.
Dan in detail. U heeft gelijk dat blended learning al veel langer bestaat en dat het waarschijnlijk de meest dominante vorm van e-learning is. Ik heb dan ook niet willen zeggen dat het iets nieuws is. Wat mij wel opvalt, is dat bij met name commerciële opleiders momenteel steeds vaker de behoefte bestaat om blended learning (onder die noemer!) in pakketvorm aan te bieden. In die zin is het dus een opkomende trend onder de opleiders.
Filtered learning is ook niet nieuw in de basis. Maar er wordt op een nieuwe manier aan gewerkt door met name bibliotheken, die hun disseminatiefunctie van de maatschappij graag behouden. Er is naar mijn idee meer aandacht voor het waarderen van kwalitatieve internetbronnen (met nadruk op ‘internet’) in het onderwijs.
Met betrekking tot de term self-service learning: dat is vermoedelijk een kwestie van smaak. De associatie van de supermarkt heb ik er eerlijk gezegd niet meteen bij, maar dat is persoonlijk. Het koppelen van de term “gepersonaliseerd leren” aan leren als sociaal proces ben ik niet helemaal met u eens; ook “niet-sociaal leren” kan gepersonaliseerd plaatsvinden.
Met vriendelijke groet,
Floris Vlasveld
Ik ben het eens met jouw analyse, Wilfred. Behalve dat het lijstje onvolledig is (goed om het commentaar van Floris te lezen, in die zin dat hij die pretentie ook niet had bij het schrijven van het artikel), komen de beschreven trends op mij over als van een totaal verschillende orde.