Ik heb op mijn weblog diverse keren benadrukt dat ik het belangrijk vind dat het onderwijs aandacht besteed aan ICT-competenties, in plaats van alleen aan ICT-vaardigheden. Het is -vind ik- van groot belang dat jongeren onder meer leren ‘wat hoort’ en ‘wat niet hoort’ op Internet of wat de gevolgen kunnen zijn van online gedrag. Scholen kunnen hiervoor een aantal maatregelen nemen.
- Expliciete aandacht binnen het curriculum.
‘ICT-competent zijn’ is een expliciet leerdoel dat ook wordt betrokken bij de beoordeling. Dat kan bijvoorbeeld via een portfolio-opdracht of door er doelbewust aandacht aan te besteden binnen projecten of vakken. - Lerenden aanspreken op gedrag
Als docenten ongewenst gedrag waarnemen, dan spreken zij lerenden hier onmiddellijk op aan. Bijvoorbeeld als op YouTube een twijfelachtig filmpje wordt aangetroffen. Deze maatregel werkt goed in combinatie met de volgende maatregel. - Spelregels
Stel als onderwijsinstelling een soort ‘code of conduct‘ op: spelregels over hoe we online met elkaar omgaan. Formuleer deze spelregels op een positieve manier, werk niet te veel met verboden en probeer bij voorkeur een relatie te leggen met de missie van je school (bijdrage aan goed burgerschap, beroepshouding). Anne Davis heeft bijvoorbeeld spelregels geformuleerd over het gebruik van weblogs. Zij legt zelfs afspraken tussen leerling en docent in een contractje vast. - Fysieke maatregelen
Je kunt als school bepaalde websites afsluiten of bepaalde activiteiten onmogelijk maken (denk aan chatten of aan het uploaden van filmpjes). Waarschijnlijk is dit de meest toegepaste maatregel, zeker in de VS. Ik heb er mijn twijfels over. In de eerste plaats kun je applicaties als MSN of YouTube binnen school niet op een educatieve manier inzetten. Op de tweede plaats hebben jongeren niet alleen op school toegang tot Internet. Dus je voorkomt niet dat zij onbehoorlijke handelingen online uitvoeren. En op de derde en laatste plaats kun je je afvragen of lerenden wat leren van fysieke maatregelen. En is dat niet vooral je taak als onderwijsinstelling?
Ik ben benieuwd of er nog andere maatregelen te verzinnen zijn. Heeft iemand aanvullingen?
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Niet zozeer een aanvulling, als wel een poging tot verklaring die leidt tot voorwaarden en op die manier toch tot een aanvulling.
Waarom wordt er weinig gebruik gemaakt van de maatregelen die je voorstelt? Een school (ik concentreer me op het VO) is een onderwijsinstelling. Toch wordt ICT voornamelijk gezien als een technologische mogelijkheid en niet consequent aangestuurd en benut vanuit onderwijskundige noodzaak. Gevolg: het systeembeheer is leidend en niet zozeer de didactiek of het pedagogisch klimaat.
Een voorwaarde dus voor de genoemde maatregelen is het besef en de realisering van het feit dat onderwijs leidend moet zijn voor ICT en niet de technische (on)mogelijkheden leidend voor het onderwijs.
De ‘aanvulling’ die ik zie is:
zorg ervoor dat vanuit een onderwijsvisie naar het integreren van ICT wordt gekeken en niet andersom.
Reactie op MennoLA:
De technische (on)mogelijkheden zijn slechts één aspect van ICT. Kennisnet ICT op School heeft niet voor niets een tool 4 in balans. Systeembeheerders bouwen een technische infrastructuur. Zij zijn ‘enablers’ van het gebruik van ICT. Zelfs een 100% perfectie technische infrastructuur betekent (nog) niet dat ICT wordt geïntegreerd in het onderwijs.
Persoonlijk kan ik mij grotendeels vinden in de volgende verklaring: http://www.mitechnews.com/printer.asp?Id=7554&sec=102&layout=1